صنعت تهویه مطبوع 1

تهویه مطبوع (Air Condition) چیست؟

در صنعت، تهویه مطبوع به فرآیندی گفته می شود که در آن هوای تازه ای که از بیرون وارد شده با هوای داخل برگشتی مخلوط و بعد از انجام برخی فرآیندها مانند فیلتراسیون، تنظیم دما و رطوبت آن در محیط داخلی و در جهت تنظیم شده توزیع می گردد. در حالت کلی تهویه مطبوع، بهبود کیفیت هوا و پاکسازی آن از وجود هرگونه ماده آلوده است. انجام این کار با استفاده از دستگاه های مختلفی انجام می پذیرد.

امروزه که با پیشرفت فناوری روبرو هستیم، تجهیزات متفاوتی ساخته و راهی بازار شده اند. این دستگاه ها هر کدام به روش های متفاوت عمل تهویه مطبوع هوا را انجام می دهند و متشکل از اجزای داخلی (اجزایی که داخل ساختمان استفاده می شود) و اجزای خارجی (اجزایی که در خارج از ساختمان باید نصب گردد) هستند. تهویه مطبوع (معمولا تحت عنوان HVAC می باشد که مخفف Heating Ventilation Air Conditioning است)، علاوه بر تنظیم دما برای رطوبت زنی به هوا نیز کاربرد دارد. از مهم ترین مزیت هایی که در مورد سیستم های تهویه هوا وجود دارد، سالم سازی هوا (بوسیله فیلتراسیون) است.

دسته بندی سیستم های تهویه هوا

• سیستم های تهویه مطبوع غیر صنعتی
• سیستم های تهویه مطبوع صنعتی
• دسته بندی سیستم های تهویه براساس فصول سال

سیستم های تهویه مطبوع غیر صنعتی

سیستم های تهویه مطبوع غیر صنعتی بدین منظور طراحی شده اند که شرایط محیطی از نظر بهداشت، آسایش، تندرستی و همچنین افزایش کارایی انسان مناسب باشد. این سیستم های تهویه بیشتر در خانه ها، اداره ها، فروشگاه ها، بیمارستان ها و دیگر مکان ها کاربرد دارند.

سیستم های تهویه مطبوع صنعتی

این نوع سیستم های تهویه دارای ساختار بسیار پیشرفته ای هستند و با نام Industrial HVAC Systems شناخته شده اند که تنوع وسیعی در ساخت آنها وجود دارد. این نوع تجهیزات در کارخانجات و فضاهای صنعتی که از دستگاه های متعددی در داخل سالن استفاده می کنند، کاربرد دارند. هدف اصلی از بکار بردن این دستگاه ها ایجاد شرایط مناسب محیطی است. در این گونه محیط ها که رطوبت دارای اهمیت بالایی است، دستگاه های تهویه مطبوع باعث می گردشود دما، رطوبت و درجه خلوص هوا به صورت استاندارد باشد. این دستگاه ها شامل چیلر تراکمی و جذبی، داکت اسپلیت ها، دستگاه های ایرواشر و زنت هستند.

دسته بندی سیستم های تهویه براساس فصول سال

با توجه به فصول سال سیستم های تهویه مطبوع را به صورت زمستانی، تابستانی و چهار فصل تقسیم بندی می کنند. تجهیزاتی که در فصل زمستان استفاده می شوند، بایستی به درستی نصب شوند تا میزان دما، رطوبت، درجه خلوص هوا و جریان هوای مناسب را تامین کنند. دو مقوله بسیار مهم که در مورد این سیستم ها وجود دارد، گرم کردن هوا و تامین رطوبت است. در زمستان به دلیل اینکه تجهیزات حرارتی در محیط مورد استفاده قرار می گیرند باعث می شوند میزان خشکی هوا افزایش یافته و رطوبتی در هوا نباشد، بدین منظور سیستم های تهویه هوا باید با رطوبت زنی به هوا، کیفیت آن را افزایش دهند. دستگاه هایی که برای رطوبت زنی استفاده می شود امکان دارد از نوع تبخیری بوده و به صورت پاششی و یا دورانی این عمل را انجام دهند.

سیستم های تهویه تابستانی همان گونه که می دانید برای خنک کردن هوا کاربرد دارند. این دستگاه ها نیز باید علاوه بر خنک سازی هوا باید رطوبت موجود در آن را تنظیم و رطوبت اضافی موجود در آن را بگیرند. آخرین مورد مربوط به سیستم های تهویه هوایی است که در فصول سرد و گرم کاربرد دارند. تمامی قطعاتی که در ساختار این دستگاه ها استفاده شده مجهز به ابزارهای کنترل خودکار هستند.

تقسیم بندی سیستم های تهویه از نظر نوع مولد

• مولد سرمایشی
  • چیلرهای تراکمی
  • چیلرهای جذبی
• مولد گرمایشی
  • دیگ ها
  • کوره هوای گرم
  • سیستم گرمایش تابشی
• مولد چهار فصل
  • تراکمی
  • کوره هوای گرم
  • ایرواشر
  • زنت
• سیستم تهویه مطبوع تک فصل
  • کولر گازی و اسپلیت
  • تهویه مطبوع مرکزی
  • مینی چیلر

چیلر چیست؟

چیلرها از دستگاه هایی هستند که مانند فرآیندهای تبرید تراکمی و یا جذبی، گرما و حرارت را از مایع گرفته و آن را به دستگاه دیگری انتقال می دهند. مایعی (آب سرد شده) که توسط این دستگاه ها سرد شده به منظور خنک کردن دستگاه های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. وظیفه اصلی این سیستم ها خنک کردن آبی است که برای خنک سازی محیط کاربرد دارد. چیلرها در حالت کلی در دو نوع چیلرهای تراکمی و سیستم های جذبی هستند، تفاوتی که این سیستم ها با یکدیگر دارند این است که سیستم های جذبی با بهره گیری از انرژی حرارتی (بخار داغ یا شعله مستقیم گاز) ایجاد سرما و خنک سازی می کنند و سیستم های تراکمی با استفاده از انرژی الکتریکی این کار را انجام می دهند.

کولرهای گازی

نوع دیگری از سیستم های تهویه هوا، کولرهای گازی هستند که وظیفه آنها گرفتن هوای داخل و هدایت آن به بیرون از محیط می باشد. این سیستم ها از طریق سیکل تبرید تراکمی باعث تامین برودت می شوند. کولرهای گازی را می توان به دو گروه کولرهای دو تکه اسپلیت و کولرهای یک تکه تقسیم بندی کرد.

ایرواشر چیست؟

ایرواشر دستگاهی جهت تهویه هوای مطبوع است که بر پایه سیستم تهویه تبخیری کار می کند. این دستگاه ها قابلیت تامین گرما و سرما را دارند و با فیلتراسیون هوا آن را از نظر وجود هرگونه آلودگی مانند گردوغبار، دود و هر نوع بوی بدی پاکسازی می کنند. ایرواشرها قابلیت استفاده در آب و هوای خشک را نیز دارند و رطوبت موجود در هوا را تنظیم می کنند. در محیط هایی مانند موزه ها و آرشیوها با استفاده از این دستگاه ها از وارد آمدن هرگونه آسیبی به وسایل با ارزش جلوگیری می کنند.

در فصل تابستان برای استفاده از این دستگاه ها از ورودی های بیشتری استفاده می کنند تا علاوه بر ورود هوای تازه مقدار رطوبت کمی وارد ساختمان شود. سیستم برودتی ایرواشرها به صورت تبخیری عمل می کند. در حالت سرمایشی از یک پمپ در این سیستم ها استفاده می شود که آب را با فشاری بالا بر روی جریان هوا پمپاژ می کند و با این کار حرارت هوا را گرفته و باعث تبخیر آن می گردد. در فصل زمستان به دلیل افزایش بازدهی این دستگاه ها، تنها یک سمت ورودی هوای آن را باز نگه می دارند.

دستگاه هواساز زنت

این دستگاه از ساده ترین سیستم های تهویه مطبوع است که بصورت دو منظوره یعنی سرمایشی و گرمایشی کاربرد دارد. مکانیزم سرمایشی آن همانند کولر آبی عمل می کند و در حالت گرمایشی مشابه هواساز می باشد. زنت از دستگاه های هواساز چهار فصل است و در سه مدل ایستاده، افقی و سقفی طراحی شده اند. این دستگاه مانند ایرواشر، از نظر علمی و تئوری همانند سیستم اشباع آدیاباتیک عمل می کند. زنت از فن دمنده، پمپ سیرکولاسیون، نازل های آب و پدهای سلولزی تشکیل شده است. هوای محیط با استفاده از فن دمنده در داخل زنت به جریان در می آید و پمپ، آب داخل تشتک را به سمت کلکتور پمپاژ می کند. آب بر روی پدهای سلولزی جاری می شود و بصورت لایه ای نازک بر روی سطح آن پاشیده می شود، این عامل سطح تماس بزرگی میان آب و جریان هوا ایجاد می کند.

کلام آخر

تهویه هوا در محیط های صنعتی دارای اهمیت بسیار بالایی است و باعث بهبود راندمان انرژی دستگاه ها و مناسب بودن هوای محیط برای کار و فعالیت می شود. این سیستم ها با توجه به محیطی که در آنجا کاربرد خواهند داشت، انتخاب می شوند؛ برای مثال در فضاهایی که از اشیاء قیمتی و یا هر نوع وسیله ارزشمند دیگری نگهداری می کنند، استفاده از سیستم های تهویه هوا مانع از وارد آمدن هرگونه آسیبی به آنها می شود. این دستگاه ها در بخش های صنعتی باعث خارج شدن ذرات سمی و شیمیایی می شوند و بدین طریق از ایجاد مسمومیت کارگران جلوگیری می کنند.