دستگاه تولید آب مقطر چیست و چه کاربردهایی دارد؟ آیا میدانید تفاوت بین دستگاه آب مقطر مخزنی و پیوسته (Continous) در چیست؟ اگر قصد خرید این دستگاهها را دارید، چه ظرفیتی برای شما مناسبتر است؟ در این مقاله به بررسی جامع انواع دستگاه تولید آب مقطر میپردازیم. دستگاههای مخزنی در ظرفیتهای ۲۰، ۳۰، ۵۰، ۶۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ لیتری عرضه میشوند و علاوه بر تولید آب مقطر، برای عرقگیری گیاهان دارویی نیز کاربرد دارند. در مقابل، دستگاههای پیوسته با ظرفیت خروجی ۵۰ تا ۷۰ لیتر در ساعت، مناسب مصارف صنعتی و آزمایشگاهی هستند.
در این مقاله مزایا، تفاوتها و کاربردهای هر نوع دستگاه را بررسی میکنیم و به شما کمک میکنیم تا انتخاب آگاهانهتری داشته باشید. اگر شما هم به دنبال راهی مطمئن برای تولید آب مقطر خالص و بهصرفه هستید، حتماً تا انتها همراه ما باشید. جزئیات فنی مانند جنس بدنه، سیستم کندانسور و فیلترها در مقالهای جداگانه ارائه خواهد شد.
مقدمه
آب مقطر، شکلی بسیار خالص از آب است که طی فرآیند تقطیر، از تمام املاح، نمکها، مواد معدنی و آلودگیها پاکسازی میشود. این آب، بر خلاف آب آشامیدنی، نه مزه دارد و نه رسانای الکتریکی بالایی، و به همین دلیل در کاربردهای دقیق مانند آزمایشگاهها، داروسازی، دندانپزشکی، خودرو و حتی برخی دستگاههای صنعتی بسیار پرکاربرد است. در چنین مواردی، استفاده از آب معمولی میتواند به دستگاه آسیب زده یا نتایج را مختل کند.
چرا باید دستگاه تولید آب مقطر تهیه کنیم؟
با توجه به نیاز روبهرشد به آب مقطر در صنایع مختلف، استفاده از دستگاههای تولید آب مقطر بهویژه در محیطهایی که مصرف بالا یا دائمی دارند، بهصرفه و ضروری است. این دستگاهها در دو نوع اصلی عرضه میشوند:
- نوع مخزنی (Batch) که در ظرفیتهای متنوع از ۲۰ تا ۲۰۰ لیتر قابل تهیه است و حتی برای عرقگیری گیاهان دارویی نیز استفاده میشود.
- نوع پیوسته (Continuous) که قابلیت تولید ۵۰ تا ۷۰ لیتر در ساعت را دارد و برای محیطهای صنعتی یا پزشکی که مصرف دائم دارند، بسیار مناسب است.
در این مقاله، با این دو نوع دستگاه، ظرفیتها، کاربردها و تفاوتهای اصلی آنها آشنا خواهید شد.
بررسی تخصصی مشخصات فنی و راهنمای خرید کامل، در مقالهای جداگانه ارائه خواهد شد.
کاربردهای آب مقطر
آب مقطر به دلیل خلوص بسیار بالا و عدم وجود املاح، نمکها و آلودگیهای شیمیایی، در بسیاری از حوزهها جایگزین مناسبی برای آب معمولی است. این ویژگی باعث شده تا آب مقطر در طیف وسیعی از صنایع، مشاغل و کاربردهای خانگی مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده در آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی
در محیطهای آزمایشگاهی، استفاده از آب مقطر برای شستوشوی ظروف شیشهای، تهیه محلولها و انجام واکنشهای حساس شیمیایی ضروری است. وجود املاح در آب معمولی میتواند نتایج آزمایشها را تغییر دهد.
صنعت داروسازی و پزشکی
آب مقطر در تولید داروها، تهیه سرم و محلولهای تزریقی و همچنین دستگاههای اتوکلاو جهت استریلسازی ابزارها کاربرد فراوانی دارد. بسیاری از کلینیکهای دندانپزشکی نیز برای تجهیزات خود از آب مقطر استفاده میکنند.
خودروسازی و نگهداری خودرو
از آب مقطر در باتری خودروها، رادیاتورها و سیستمهای خنککننده استفاده میشود، زیرا املاح موجود در آب معمولی ممکن است باعث رسوبگذاری و آسیب به قطعات فلزی شود.
تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
در فرمولاسیون بسیاری از محصولات پوستی، شامپوها و لوسیونها از آب مقطر استفاده میشود تا حساسیتهای پوستی کاهش یابد و محصول نهایی پایدارتر باشد.
عرقگیری و عصارهگیری از گیاهان
با استفاده از دستگاههای مخزنی تولید آب مقطر، میتوان گیاهان دارویی را تقطیر و از آنها عرق یا اسانس تهیه کرد. این روش در عطاریها، کارگاههای سنتی و تولیدیهای کوچک کاربرد دارد.
دستگاههای بخور، اتو و تجهیزات خانگی
برای افزایش عمر مفید این دستگاهها و جلوگیری از رسوب در مخزن، استفاده از آب مقطر توصیه میشود.
معرفی انواع دستگاه تولید آب مقطر
برای تأمین آب مقطر با کیفیت و حجم مورد نیاز، دستگاههای مختلفی طراحی شدهاند. این دستگاهها بهطور کلی در دو دسته اصلی طبقهبندی میشوند: دستگاههای مخزنی (Batch) و دستگاههای پیوسته یا Continous. هر یک از این مدلها مزایا و ظرفیتهای خاص خود را دارند که متناسب با نیازهای مصرفکننده انتخاب میشوند.
دستگاه تولید آب مقطر مخزنی (Batch)
این نوع دستگاهها، دارای مخزن مشخصی برای نگهداری و تقطیر آب هستند. ظرفیت آنها معمولاً در مدلهای زیر ارائه میشود:
20، 30، 50، 60، 100، 150 و 200 لیتر
ویژگیها:
- مناسب برای کارگاهها، عطاریها، تولیدکنندگان کوچک
- قابلیت استفاده برای عرقگیری گیاهان دارویی (با اضافه کردن کندانسور)
- عملکرد نیمهاتوماتیک؛ نیاز به تخلیه دستی مخزن پس از پایان فرایند
دستگاه تولید آب مقطر پیوسته (Continous)
این دستگاهها برای مصارف حرفهای، پزشکی و صنعتی طراحی شدهاند و قادرند بهصورت پیوسته و بدون وقفه آب مقطر تولید کنند.
ویژگیها:
- ظرفیت خروجی: ۵۰ تا ۷۰ لیتر در ساعت
- عملکرد تماماتوماتیک
- مناسب برای بیمارستانها، آزمایشگاههای بزرگ، واحدهای صنعتی
مزایا و تفاوتهای دستگاه تولید آب مقطر
با توجه به نیازهای متنوع کاربران، دستگاههای تولید آب مقطر در دو مدل اصلی طراحی شدهاند: مخزنی (Batch) و پیوسته (Continous). انتخاب میان این دو، به عواملی مانند حجم مصرف روزانه، نوع کاربرد، فضای کارگاهی و بودجه بستگی دارد.
| ویژگیها | دستگاه مخزنی (Batch) | دستگاه پیوسته (Continous) |
| ظرفیت تولید | وابسته به حجم مخزن (تا 15 لیتر در ساعت) | ۵۰ تا ۷۰ لیتر در ساعت (مداوم) |
| عملکرد | نیمهاتوماتیک، تولید دورهای | تماماتوماتیک، تولید مداوم |
| مصرف پیوسته | ندارد – پس از هر بار باید تخلیه و پر شود | بله – نیاز به آب مداوم دارد |
| کاربردهای خاص | مناسب برای عرقگیری گیاهان دارویی | مناسب برای مصارف صنعتی، بیمارستانی، آزمایشگاهی |
| قیمت | مقرونبهصرفهتر برای مشاغل کوچک | گرانتر ولی پربازدهتر |
| کارشناسی | تماس با کارخانه هیمورا | تماس با کارخانه هیمورا |
| فضای مورد نیاز | کمتر، مناسب کارگاهها و عطاریها | نیاز به فضای بیشتر و تهویه مناسب |
نکته مهم:
اگر مصرف شما محدود، متناوب یا ترکیبی از آب مقطر و عرقگیری گیاهان دارویی است، دستگاههای مخزنی انتخاب بهتری هستند. اما اگر به تولید پیوسته با حجم بالا و بدون توقف نیاز دارید، دستگاههای پیوسته صنعتی گزینهای حرفهای و مطمئناند.
نتیجهگیری
دستگاه تولید آب مقطر، ابزاری کاربردی و ضروری برای تأمین آب خالص در بسیاری از حوزههاست که به عنوان فعالیت شغلی هم محسوب میشود؛ از آزمایشگاهها و صنایع دارویی گرفته تا مصارف خانگی و عرقگیری گیاهان دارویی. همانطور که بررسی شد، این دستگاهها در دو نوع مخزنی (Batch) و پیوسته (Continous) موجود هستند که هرکدام مزایا، ظرفیتها و کاربردهای خاص خود را دارند.
مدلهای مخزنی با ظرفیتهای ۲۰ تا ۲۰۰ لیتری، انتخابی مناسب برای مشاغل کوچک و چندمنظوره مانند عطاریها و تولیدکنندگان سنتی هستند. در حالیکه دستگاههای پیوسته با خروجی ۵۰ تا ۷۰ لیتر در ساعت، برای محیطهایی با مصرف بالا و مداوم طراحی شدهاند.
با شناخت نیاز خود، میتوانید دستگاهی انتخاب کنید که هم از نظر عملکرد، هم از نظر قیمت و فضا، با شرایط شما کاملاً هماهنگ باشد.
در مقالههای بعدی به بررسی تخصصی مشخصات فنی، نکات نگهداری، سیستم کندانسور و تفاوت در خلوص آب تولیدی خواهیم پرداخت.
آیا میتوان از دستگاه آب مقطر مخزنی برای عرقگیری گیاهان دارویی استفاده کرد؟
بله، با اضافه کردن کندانسور یا مبدل مناسب، دستگاههای مخزنی قابلیت تقطیر و عرقگیری را نیز دارند.
تفاوت اصلی بین دستگاههای پیوسته و مخزنی در چیست؟
مدل پیوسته خروجی دائم دارد و برای مصارف صنعتی مناسب است؛ در حالی که مدل مخزنی به صورت نوبتی کار میکند و برای مشاغل کوچک مناسبتر است.
آیا آب مقطر برای آشامیدن مناسب است؟
خیر، آب مقطر به دلیل نداشتن املاح و مواد معدنی برای نوشیدن توصیه نمیشود و بیشتر برای مصارف صنعتی، پزشکی و فنی به کار میرود.