دی اریتورها 

حفظ و نگهداری از تجهیزات صنعتی که در خطوط تولیدی ، نیروگاه ها، صنایع تولیدی فلزات، پالایشگاه ها استفاده می شود یکی از دغدغه های مهم و با اهمیت دست اندرکاران صنایع می باشد. وجود هر گونه اختلال در عملکرد دستگاه ها موجب می گردد تا خسارات زیادی به این صنایع وارد شده و بعضا جبران آن غیر ممکن گردد. لذا در تجهیزات صنعتی همیشه پیشگیری و نگهداری دستگاه ها بسیار اهمیت دارد. یکی از دستگاه های پرکاربرد در صنایع مختلف دیگ های بخار یا بویلرها می باشند که در خطوط تولید و نیروگاه ها مورد استفاده زیادی قرار می گیرند. این دستگاه ها با ایجاد بخار آب کاربردهای متفاوتی در پالایشگاه، نیروگاه و خط تولید و حتی بیمارستان ها دارند. برای استفاده بهینه و افزایش طول عمر این دستگاه از یک تجهیز خاص به نام دستگاه دی اریتور استفاده می گردد.

دی اریتور دستگاهی است که عمل پیش گرم را برای بویلر انجام داده و همچنین گازهای حل شده در آب همچون دی اکسید کربن، اکسیژن و ازت را از آن حذف می کند. بویلر در دمای بخار آب کار می کند لذا ورود آب با دمای کمتر از این دما موجب ایجاد شوک حرارتی در آن شده و صدماتی به دستگاه وارد می کند. همچنین با بالا رفتن دمای آب خاصیت خورندگی آن افزایش پیدا می کند، خصوصا زمانی که گازهای مختلف در آن حل شده باشد. ترکیب دی اکسید کربن با آب حالت اسیدی آن را افزایش داده و موجب پوسیدگی جداره های دستگاه ها و تجهیزات صنعتی می گردد. و وجود اکسیژن در آن موجب بوجود آمدن پدیده کاویتاسیون یا ایجاد گودال در مخزن ها و لوله های بویلر می شود.

انواع دی اریتور به لحاظ عملکرد

همانطور که اشاره شد دی اریتور دستگاهی است که عمده وظیفه آن جداکردن گازهای محلول در آب ورودی به بویلر بخار می باشد. زیرا وجود این گازها یکی از عوامل عمده تخریب و پوسیدگی بویلرهای می باشد که خسارات فراوانی به بار می آورد. برای زدودن گازها از آب باید شرایط خاصی برای آب بوجود آورد. در سیستم دی اریتورها برای اینکه گاز موجود در آب حذف شود باید سطح تماس آب را بخار به میزان زیادی افزایش داده و دمای آن را بالا ببریم. برای انجام این عمل از دو مکانیزیم مختلف در دستگاه های دی اریتور بهره می برند.

• روش استفاده از نازل برای اسپری کردن آب
• روش استفاده از سینی های مشبک برای تبدیل آب به ذرات بسیار ریز

در روش اول از تعدادی نازل از جنس استیل یا پی وی سی استفاده می شود، قابل ذکر است جنس نازل های می تواند براساس کارکرد دی اریتور متفاوت باشد. این نازل ها آب را به صورت اسپری درآورده و به سمت پایین می پاشند در همین زمان بخار داغ، از پایین به بالا در جهت مخالف آب به قطرات ریز آب برخورده نموده و دمای آن را بالا می برد. این عمل علاوه بر افزایش سطح تماس آب، موجب افزایش دمای آن نیز می گردد.

در مکانیزیم دوم بجای استفاده از نازل، از یک سری سینی های مشکب و سوراخ دار پشت سرهم استفاده شده که با عبور آب از روی این سینی ها، تبدیل به ذرات بسیار ریز می شوند. همزمان با این عمل بخار نیز از پایین به این ذارت برخورد می نماید.

اجزای مختلف دستگاه دی اریتور

• محل ورود آب به داخل دستگاه دی اریتور
• برج سینی دار یا نازل دار که برای تبدیل آب به شکل ذرات ریز مورد استفاده قرار می گیرد.
• بخش ورود بخار داغ ، این بخار از دستگاه بویلر تامین می شود که برای بالا بردن دمای آب کاربرد دارد.
• دریچه کنترل یا بازدید، این دریچه برای نظارت و بازرسی داخل مخزن تعبیه شده است.
• کنترل کننده سطح آب، این سیستم یک محیط عملکردی پایدار به لحاظ حفظ سطح آب برای دی اریتور بوجود می آورد. زیرا چنانچه آب سرد وارد مخزن شود امکان آسیب دیدن به تانک دی اریتور وجود دارد.
• دماسنج و فشارسنج ، میزان بخار ورودی به مخزن دی اریتور توسط کنترل کننده های بخار تنظیم می شود که این عمل توسط فشار سنج صورت می گیرد. محل ورود بخار به داخل دی اریتور از قسمت پایه برجک انجام شده و گازهای اضافی از بالای برجک خارج می شوند. دمای آب تغذیه ای دی اریتورها در محدوده دمایی 85 درج سانتی گراد است که توسط دماسنج کنترل می گردد.
• آب نما وسیله ای است که در مخازن تحت فشار، جهت نمایش سطح آب کاربرد دارد. آب نماها می توانند سطح آب را در شرایط مختلف عملکرد دستگاه نشان دهند به عنوان نمونه زمانی که سطح آب کم، سطح آب خیلی کم، خاموش بودن سیستم و ... .

عملکرد دستگاه دی اریتور

آب ورودی به دی اریتور، آبی است که دارای انواع گازهای حل شده در آن است که برای سیستم های صنعتی بسیار زیان آور می باشد. این آب توسط سیستم های اسپری کننده که دارای دو نوع مکانیزیم مختلف هستند به شکل قطرات ریز تبدیل می شوند. این قطرات با حرکت به سمت پایین با یک بخار داغ پرفشار که به سمت بالا جریان دارد برخورد نموده و گرم می شود. در این برخورد تبادل حرارتی اتفاق افتاده دمای آب بالا می رود. این گرمایش به همراه ریز شدن قطرات آب سبب خروج گازهای حل شده در آب می گردد. گازهای خارج شده از آب وارد مخزن شده و توسط قسمت بالایی برجک مخزن از محیط خارج می شوند. این آب گاز زادیی شده  وارد دستگاه بویلر می گردد.

مزیت های کاربرد دی اریتورها

• در حد فاصل فازهای مایع و بخار، گاز اکسیژن محلول در آب مصرفی بویلرها، می تواند حفره و سوراخ هایی موضعی در سطح دیگ های بخار بوجود آورد که این حفره ها موجب آسیب دیدگی این دیگ ها می گردد. دستگاه دی اریتور با حذف اکسیژن از این عمل ممانعت بعمل می آورد.
• پدیده کویتاسیون یکی از عوامل موثر در تخریب و صدمه دیدن دیگ های بخار می باشد که علت آن وجود دی اکسید کربن و اکسیژن در آب برگشتی از کندانس می باشد، لذا دی اریتور مانع از بوجود آمدن این پدیده می گردد.
• استفاده از بخار برای بوزدایی یکی دیگر از کاربردهای بویلرهای بخار به عنوان Stripping می باشد. اما وجود عنصر اکسیژن در آب، این خاصیت بخار را از بین می برد. لذا دی اریتور با حذف اکسیژن از آب موجب بالا رفتن راندمان کار می شود.
• یکی از عمده ترین وظایف دستگاه دی اریتور جلوگیری از شوک حرارتی بویلرها می باشد که با افزایش دمای آب ورودی به بویلر تا دمای 85-90 درجه سانتی گراد این عمل را انجام می دهد.
• در این دی اریتورها از مبدل های حرارتی با جریان معکوس در ستون جداکننده استفاده شده است که در مقایسه با محصولات مشابه از لحاظ هزینه بسیار مقرون به صرفه است.
• دستگاه های دی اریتور قابلیت تحمل فشارهای بالا را به راحتی دارند و می توانند فشار 10 بار را تحمل کنند.
• جوشکاری های انجام شده درساخت دی اریتورهای تصفیه آب، همگی مطابق با استاندارد جوش آمریکا AWS می باشد.
• دستگاه دی اریتور قابلیت حذف تمامی گازهای حل شده در آب را با درصد بالا دارد و این عمل را به شکل صددرصدی روی گاز دی اکسید کربن انجام می دهد.

ظرفیت های مختلف دستگاه دی اریتور

ظرفیت دستگاه های دی اریتور با میزان آب تصفیه کرده در ساعت سنجیده می شود. سازندگان تجهیزات صنعتی این دستگاه ها را ظرفیت های مختلف برای کاربری های متنوع تولید و به کاربران عرضه می نمایند. دستگاه های پرکاربرد این تجهیزات عبارتند از تن در ساعت، 2، 3، 5 تن در ساعت و ظرفیت های بالای این دستگاه عبارتند از 10، 20، 30 و 40 تن در ساعت ساخته و به بازار مصرف ارائه شده اند.