عصاره و اسانس گیاهان دارویی دیدگاه بگذارید

عصاره و اسانس گیاهان دارویی

گیاهان فواید زیادی برای بدن دارند و سرشار از مواد مغذی و مفید هستند، در واقع زمانی که گیاهان مختلف را استشمام می کنیم متوجه می شویم که هر کدام بوی منحصر به خود را دارند، در واقع دلیل این امر وجود عصاره و اسانس موجود در آنهاست. عصاره و اسانس موجود در گیاهان بسیار با ارزش است و اگر از آنها جدا شود می توان آنها را با قیمت بسیار بالایی به بازار عرضه کرد، البته جهت جداسازی اسانس دارویی و عصاره از گیاه باید از دستگاه ویژه ای استفاده کرد تا اتلاف صورت نگیرد و اسانس تولیدی خالص باشد، همین عامل تولید کنندگان را به ساخت انواع دستگاه های اسانس گیر واداشته است که شرکت بازرگانی هیمورا جزو برترین طراح این دستگاه ها در کشور می باشد، این اسانس گیرها از اتلاف جلوگیری نموده و تمامی مواد مفید گیاهی را از آنها تفکیک می نمایند.

اسانس و عصاره حاصله از گیاهان و گل ها باید خلوصیت بالایی داشته و علاوه بر طعم و عطر بالا، ماندگار نیز باشد، بدین منظور هیمورا دو نوع دستگاه اسانس گیر که شامل اسانس گیر نوع یک و اسانس گیر نوع دوم است را طراحی و به بازار عرضه نموده است، در واقع اسانس گیر نوع یک از قابلیت تولید عصاره و اسانس پایدار برخوردار بوده و محصول تولیدی عطر و طعم لازم را نخواهد داشت، اسانس گیر نوع دوم کاملاً برعکس نوع اول است، یعنی اسانسی با پایداری پایین و طعم و عطر بالا تولید می کند. به همین دلیل می توان گفت این دو دستگاه مکمل هم بوده و باید اسانس تولیدی هر دو را با هم ترکیب نمود و مجدداً عملیات اسانس گیری روی آنها صورت گیرد تا اسانسی با کیفیت، خوش طعم، معطر و ماندگار تولید شود.

اسانس و عصاره گیاه چیست؟

اسانس مایعی غلیظ بوده که حاوی ترکیبات فرار شیمیایی بوده و حالتی روغنی و آبگریز دارد، اسانس گیاهان اندام مختلفی دارند و در تمامی بخش های آنها مواد مفید و مغذی وجود دارد، به همین دلیل به اسانس دارویی نیز معروفند، با توجه به اینکه اسانس ها با قرار گرفتن در مجاورت هوا تبخیر می شوند به آنها روغن های فرار نیز گفته می شود. جهت جلوگیری از تبخیر باید آنها را داخل ظرف درب بسته قرار داد، اسانس ها بعد از تولید رنگی متمایل به زرد و یا بی رنگ دارند و اگر در جای خشک و خنک نگهداشته شوند و هوا به داخل آنها نفوذ نکند تازگی خود را حفظ کرده و تغییر رنگ نخواهند داد، همچنین بهتر است اسانس در برابر آفتاب مستقیم قرار نگیرد.

اسانس و عصاره در تمامی اندام گیاه از جمله ریشه، ساقه، برگ، غنچه و … وجود دارد ولی میزان اسانس در آنها متغیر است، در طب سنتی از اسانس و عصاره گیاهان و گل ها بعنوان رایحه درمانی استفاده می کنند و تاثیر درمانی اسانس به ترکیبات معطر موجود در آن بستگی دارد. اسانس درمانی آرامش را به بیماران هدیه داده و بعنوان جایگزین دارویی نیز استفاده می شود. امروز در صنایع مختلف از جمله عطاری ها، کارگاه ها و کارخانجات تولید اسانس و عرقیات، آزمایشگاه ها و سایر صنایع مرتبط به تولید اسانس و عصاره گیاهان و گل ها می پردازند.

روش های متعدد جداسازی عصاره و اسانس گیاهان دارویی

جهت جداسازی عصاره و اسانس گیاهان و گل ها می توان از روش های مختلف استفاده کرد، در آزمایشگاه ها جهت تهیه اسانس و عصاره گیاهی آنها را خیس کرده و سپس دم می کنند و سپس دارو تهیه می کنند، در بسیاری از صنایع جهت اسانس گیری گیاهان دارویی از روش تقطیر آب و بخار استفاده می کنند و برخی دیگر با بخار مستقیم این کار را انجام می دهند، ولی اسانس تولیدی خالص نخواهد بود و نیز تهیه اسانس با این روش ها به زمان و نیروی کارگری زیادی نیاز دارد. بهترین روش جهت تهیه اسانس استفاده از دستگاه های اسانس گیر است، چرا که این دستگاه بیش از 90 درصد از گیاه را به اسانس تبدیل نموده و سرعت عمل بسیار بالایی در تولید اسانس بهداشتی و خالص دارد.

جهت تهیه اسانس و عصاره با روش تقطیر با آب، گیاه را مستقیماً داخل آب جوش قرار می دهند تا عصاره آن خارج شود. جهت اسانس گیری با روش تقطیر با آب و بخار آب، گیاه را با فاصله ای مشخص در مجاورت آب قرار می دهند، بدین ترتیب بخار آب از بین بافت های گیاهی عبور نموده و اسانس استخراج می گردد، ولی با این روش اندام های متعدد گیاه با آب داغ در تماس قرار نمی گیرد و تنها بخار به آنها برخورد می کند. اسانس گیری با بخار مستقیم بواسطه بخار داغ و سیستمی ویژه جهت تولید بخار که می تواند دیگ باشد صورت می گیرد، بگونه ای که بخار گرم با فشاری بالا به داخل دیگ وارد شده و از لابلای گیاه عبور می کند.

روش نگهداری اسانس و عصاره گیاهان دارویی

بعد از تولید اسانس و عصاره گیاهان دارویی بهتر است آنها را داخل ظروف درب دار و مات قرار دهید و دلیل این امر محافظت از آنها در برابر آفتاب مستقیم و عوامل بیرونی است و نقش موثری در حفظ کیفیت آنها دارد. اسانس ها حالت روغنی دارند، اما ماهیت آنها از لحاظ شیمیایی و فیزیکی با روغن های ثابت فرق دارد و به راحتی قابل تقطیر هستند، همین عامل سبب شده جهت استحصال آنها از روش تقطیر استفاده گردد.

نکات قابل توجه

با توجه به اینکه طعم و مزه فرآورده های غذایی امری بسیار حائز اهمیت است و رضایت مصرف کنندگان را جلب می کند، بهتر است جهت طعم و عطر دار کردن آنها از اسانس و عصاره گیاهان دارویی استفاده شود، در واقع از اسانس در انواع بیسکویت، شکلات، نوشیدنی، محصولات شیرینی و قنادی، اسنک ها و سایر تنقلات و محصولات دیگر استفاده می شود تا طعم بی نظیری داشته باشند. اسانس ها از لحاظ کیفیت به سه دسته تقسیم شده اند که شامل اسانس نوع یک، اسانس نوع دو و اسانس تام است. با توجه به اینکه کاربران زیادی خواهان استخراج عصاره و اسانس گیاهی هستند، شرکت هیمورا این محصول را در مدل ها و ظرفیت های متعدد تولید نموده که متقاضیان زیادی در سطح ایران و خاورمیانه دارد.

گیاهانی نظیر ریحان، مریم گلی، رزماری، ارگانو، نعناع، جینسینگ، زنجبیل، چریش، تخم پنبه، میخک، بنفشه، آنغوزه، قاصدگ، بابونه، علف لیمو، پنیرک و … از دسته گیاهانی هستند که از خواص دارویی زیادی برخوردارند و باید اسانس دارویی این گیاهان را تهیه کرد تا بتوان از آنها در مواد غذایی مختلف استفاده کرد. بواسطه اسانس گیر نوع یک هیمورا می توان عصاره و اسانس این گیاهان را با سطح ماندگاری بالا تولید کرد و بواسطه اسانس گیر نوع دوم هیمورا اسانس و عصاره گیاهی طعم دار با رایحه بالا تولید می شود، ترکیب اسانس و عصاره تولیدی توسط این دو دستگاه تشکیل اسانس تام را داده که کیفیت بالایی داشته و می توان از آن به عنوان اسانسی با ارزش و گران قیمت یاد کرد، چرا که طعم، عطر و ماندگاری بالایی داشته و می توان توسط آنها مواد غذایی مختلف را طعم دار کرد.

چرا اسانس و عصاره گیرهای تولیدی هیمورا؟

• دستگاه های اسانس گیر هیمورا در دو حالت نوع یک و نوع دو قابل ساخت هستند. دستگاه نوع اول بواسطه شاخ و برگ های گیاه و آب، اسانس تولید می کند و جهت تهیه گلاب باید از گل استفاده کرد، ولی نوع دوم این دستگاه با عرق گیاهی و یا گلاب اسانس گیری می کند.
• این دستگاه ها را می توان مجهز به کمپرسور کرد. کمپرسور سبب خنک سازی بخارات داخلی دیگ می شود، البته جهت خنک کردن آب کمپرسور از دستگاهی بعنوان کولینگ تاور استفاده می شود.
• اسانس گیرهای هیمورا بهترین وسیله جهت تولید اسانس دارویی هستند و با یکسال گارانتی و ده سال خدمات بعد از فروش عرضه می گردند، در واقع تمامی اجزای تشکیل دهنده این دستگاه ها از نوع درجه یک بازار هستند، بنابراین از لحاظ کیفی در صدر قرار داشته و از سوی سازمان مدیریت کیفیت تایید شده اند. این دستگاه ها نقش موثری در افزایش درآمد کاربر دارند.

چگونگی تولید اسانس تام

بعد از اینکه آب و گیاه مورد نظر را درون دستگاه اسانس گیر نوع یک ریختید و عملیات حرارت دهی شروع شد، مایع به بخار تبدیل شده و سپس بخار تقطیر می گردد، در نهایت اسانسی ماندگار تولید می شود، در این حال باید از طریق اسانس گیر نوع دوم اسانسی خوش عطر و بو تولید کرد، در آخر دو اسانس تولیدی را ترکیب نموده و توسط اسانس گیر نوع یک و دو مجدداً اسانس گیری کنید تا اسانس و عصاره تام تولید گردد.

ویژگی های کلی دستگاه های اسانس گیر هیمورا

• برای تهیه اسانس با دستگاه های اسانس گیر هیمورا باید مایع تبدیل به بخار شود و این عمل بواسطه گرم شدن مواد داخلی دیگ صورت می گیرد، اگر دستگاه از نوع صنعتی باشد دیگ بخار جهت تولید بخار استفاده می شود. بواسطه کولینگ تاور می توان آب داخلی کندانسور را خنک کرد که باعث قرارگیری آب در مجاورت هوا شده و قسمتی از آن تبخیر می گردد که در تامین خنکی مطبوع تاثیرگذار است.
• اسانس گیرهای هیمورا دارای مخزن پخت هستند و گیاه یا عرق را داخل آن می ریزند، در واقع این اسانس گیر دارای مخزنی استیل از نوع 304 نگیر است و در صورت لزوم می توان آن را شستشو داد.
• تجهیز این دستگاه ها به ترمومتر سبب شده دمای داخلی دیگ اندازه گیری شده و نیازی به باز و بسته کردن متوالی درب مخزن نباشد، این عامل از اتلاف حرارت پیشگیری نموده و راندمان تولید را افزایش می دهد، بنابراین اسانس دارویی با دمای تعیین شده تولید می شود.
• اسانس گیر اصلی ترین بخش دستگاه اسانس گیر است که مایع روغنی و آب باقیمانده در این بخش استخراج می گردد، در واقع باید گفت اسانس در این بخش جمع می شود که اسانس خالص حالتی روغنی داشته و به بخش بالای مخزن جمع آوری هدایت شده و آب باقیمانده در بخش زیرین روغن جمع می شود، بخش اسانس گیر دارای دو عدد شیر خروجی مجزاست که توسط آنها آب و روغن موجود را تخلیه می کنند.
• بعد از انجام عمل تقطیر در کندانسور باید مایع تقطیر شده وارد اسانس گیر شود، بنابراین از یک رابط استفاده شده که عملیات انتقال مایع تقطیر شده از کندانسور به اسانس گیر را آسان نموده است، جهت تست اسانس در این بخش از قسمتی استفاده شده که چشیدن طعم اسانس را آسان می نماید.

شیوه اسانس گیری گیاهان دارویی با اسانس گیرهای هیمورا

بعد از پاکسازی گیاه آن را داخل مخزن ریخته و به مقدار لازم به آن آب بیفزایید، بعد از اینکه به دمای مورد نظر رسید و به جوش آمد رایحه اصلی و مفید از گیاه خارج شده و به صورت بخار به بخش بالای مخزن منتقل می گردد، البته می توان از دیگ بخار نیز برای تولید بخار استفاده کرد، بعد از اینکه مایع داخلی مخزن تبدیل به بخار شد باید سرد شود، بدین منظور به کمپرسور وارد شده و حرارت خود را از دست می دهد، در نتیجه تقطیر شده و در حالت قطراتی آب از طریق رابط به سمت واحد اسانس گیر هدایت می گردد.

عمل جداسازی اسانس خالص و ناخالصی در بخش اسانس گیر صورت می گیرد، بگونه ای که اسانس روغنی خالص به سمت بالای مخزن جمع آوری هدایت شده و آب در پایین آن جمع می شود و توسط شیرهای مخصوص می توان آنها را تخلیه کرد. جهت تبدیل مایع باقیمانده به اسانس، مایع باید مجدداً از لوله عبور کند و به سمت بالا هدایت گردد، در نهایت به داخل مخزن ریخته شده و مجدداً پروسه حرارت دهی، بخار و تقطیر اجرا می گردد و این چرخه تا جایی که تمامی رایحه از گیاهان یا عرقیات خارج نشود ادامه خواهد یافت.

ویژگی های تجهیزات دستگاه اسانس گیر هیمورا

• تولید دستگاه های اسانس گیر در ظرفیت ها و مدل های متنوع
• استفاده از استیل در ساخت مخزن دستگاه های اسانس گیر (بدلیل بهداشتی بودن استیل و قابلیت شستشوی آسان آن)
• مجهز کردن دستگاه به کندانسور آبی جهت خنک کردن بخار تولیدی و تقطیر آن
• قابلیت تولید اسانس دارویی تام بواسطه دستگاه اسانس گیر نوع یک و دو
• امکان استفاده از دیگ بخار جهت تبدیل مایع گرم شده به بخار
• امکان استفاده از دستگاه کولینگ تاور جهت خنک کردن آب کندانسور
• خاصیت درمانی بالای اسانس نوع یک
• اسانس گیری راحت و بی دردسر بدون نیاز به نیروی انسانی زیاد
• برخورداری از یکسال گارانتی معتبر و ده سال خدمات پس از فروش

جهت مشاهده سایر اسانس گیرها و عرق گیرهای هیمورا اینجا کلیک کنید.