سیستم خنک کننده محیط را با توجه به چه نکاتی باید انتخاب کرد؟
در این مقاله قصد داریم شما را برای تابستان آماده کنیم تا بتوانید هوای مطبوع را برای خودتان یا خانواده یا کارمندان شرکتتان فراهم آورید. امروزه سیستم های سرمایشی مثل سابق نیستند و از تنوع بالایی برخوردارند. به همین دلیل شما می توانید با توجه به شرایط محیط و آب و هوای منطقه ای که در آن زندگی می کنید یا مساحت محیطی که قصد تامین سرمایش آن را دارید، بهترین دستگاه ممکن را انتخاب کنید. البته برای اینکه بتوانید از بین تجهیزات مختلف موجود بهترین و درست ترین انتخاب را بکنید، باید با انواع دستگاه های سرمایشی، مزایا، معایب و محدودیت های هر کدام آشنا باشید. به همین دلیل تصمیم گرفتیم با نگارش یک مقاله جامع، شما را با انواع سیستم های سرمایشی موجود در بازار آشنا کنیم.
در این مقاله تقریباً تمام تجهیزات برودتی کارآمد و محبوب به همراه مهمترین ویژگی های آنها معرفی شده اند. پس اگر می خواهید خودتان را به بهترین شکل برای مقابله با گرمای تابستان آماده کنید، با ما همراه باشید.
کولرهای آبی یکی از پرکاربردترین سیستم های سرمایشی
کولرهای آبی جزو محبوبترین تجهیزات سرمایشی هستند که در فصل گرما تقریباً در اکثر مناطق ایران بصورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند؛ بخصوص اگر در منطقه ای با آب و هوای گرم و خشک زندگی می کنید، بهترین انتخاب کولر های آبی است. کولرهای آبی بسته به پروانه یا همان پره هایی که توسط موتور می چرخند به دو دسته کولر آبی سانتریفیوژی و آکسیال تقسیم می شوند. کولرهای سانتریفیوژی که به احتمال زیاد تاکنون بارها آنها را دیده اید و از هوای خنکشان لذت برده اید، فن استوانه ای شکل دارند که با چرخش خود هوا را با فشار زیادی به طرف محیط می دمند.
نوع دیگر کولرها، کولرهای آکسیال (Axial Coolers) هستند که پره های آنها مانند پنکه های قدیمی دایره ای است. البته همیشه علم به کمک صنایع آمده است، صنعت کولر سازی نیز از این قانون مستثنی نیست. کولرهای اکسیال جدید دارای پد سلولزی به جای پوشال هستند که عمر طولانی تری دارند. البته کولرهای جدید آکسیال علاوه بر کاهش مصرف برق و تولید سرمای بهتر به دلیل جنس بدنه ای که دارند سبک تر هستند.
یکی از تفاوت های این دو نوع کولر در این است که مصرف برق فن های سانتریفیوژی نسبت به فن های آکسیال کمی بیشتر است؛ چون فن های سانتریفیوژی برای به حرکت در آوردن پره های خود به توان بیشتری نیاز دارند. البته این سیستم ها توان سرمایشی بیشتری هم دارند و فشار هوای خنک بیشتری تولید می کنند؛ به خصوص اگر مساحت جایی که مدنظر دارید زیاد است و اتاق های زیادی وجود دارد که قرار است با کانال کشی هایی از هوای خنک تولیدی بهره مند شوند، کولرهای سانتریفیوژی نسبت به سایر انواع سیستم های سرمایشی، می توانند انتخاب مناسبتری باشند (اطلاعات تکمیلی درباره این دو نوع فن در مقاله “ تفاوت فن آکسیال و سانتریفیوژی “)
اسپیلت و کولرهای گازی مناسب برای مناطق با رطوبت بالا
اگر اهل مناطق گرم و با رطوبت بالا هستید کولر های آبی جوابگوی نیاز شما نخواهند بود؛ زیرا به دلیل رطوبت بالایی که در هوا وجود دارد، فرآیند تبخیر که باید از روی پوشال کولر انجام شود، مختل شده و کولر تقریبا ناکارآمد می شود. به همین دلیل بهترین تصمیم برای مناطق با رطوبت بالا مثل شمال یا جنوب کشور استفاده از اسپیلت ها یا کولرهای گازی است. در این سیستم ها مبرد گازی که درون دستگاه جریان دارد توسط هوای محیط درون لوله تبخیر شده و هوای اطراف خود را خنک می کند.
تفاوت اسپیلت و کولرهای گازی
می توان گفت اسپلیت ها یکی از انواع کولرهای گازی هستند که برای خنک سازی محیط های با زیر بنای بزرگ و اتاق های گوناگون مناسب می باشند. البته تقریباً تمام مدل های کولرهای گازی هوای گرم درون محیط را جذب کرده و طی روش مشابهی اقدام به خنک سازی آن می کنند، سپس هوای خنک شده را دوباره به محیط می دمند. با توجه به عملکرد مشابه این سیستم ها می توان گفت اصلی ترین تفاوت کولرهای گازی و اسپیلیت ها در ساختار، شکل ظاهری و محل کاربرد این دستگاه هاست.
اسپیلیت ها بصورت دو تکه طراحی شده اند، در حالیکه کولرهای گازی یک دستگاه یکپارچه هستند. البته در برخی از محیط ها نمی توان از اسپلیت ها استفاده کرد، اما در حالت کلی اسپلیت ها مدل پیشرفته تر کولرهای گازی بوده که با کانال کشی های مناسب، هوای خنک را به اتاق ها و قسمت های مختلف منزل می رسانند. اسپلیت ها جزو دستگاه هایی اند که در بین انواع سیستم های سرمایشی توان سرمایش بالایی دارند. ظاهر شیکتر و عملکرد بی سر و صدا از دیگر ویژگی های اسپلیت ها هستند. جالب است که بدانید داکت اسپلیت اینورتر 36000 هیمورا دارای کنترل از راه دور نیز می باشد.
مزایای استفاده از اسپیلت ها در فصل تابستان و زمستان
یکی از مزایای اسپیلت ها این است که می توان از آن ها بصورت دو گانه استفاده کرد؛ یعنی در روزهای زمستان، گرما هم تولید می کنند؛ مانند یخچالی که لوله های پشتی آن داغ می شود ولی داخلش سرد است. اسپیلت ها نیز این توانایی را دارند که با زدن یک دکمه تغییر حالت داده و چرخه عملکرد خود را معکوس کنند. به این ترتیب این دستگاه ها در بین انواع سیستم های سرمایشی، دارای عملکرد دوگانه بوده و در هوای سرد، شما می توانید برای گرم کردن محیط داخلی استفاده کنید. به عبارت دیگر با استفاده از اسپلیت ها در زمستان می توانید در هزینه های سوخت سیستم های گرمایشی صرفه جویی کنید.
کولرهای گازی یا اسپیلت های کنترل دار چند حالت دارند؛ مثلا حالت فقط فن که مثل پنکه فقط باد تولید کرده و به محیط داخلی می دمد، در حالیکه موتور دستگاه خاموش است. این حالت برای زمانی کاربرد دارد که فقط به گردش هوا در فضای بسته نیاز دارید. حالت دیگر رطوبت گیر یا dry است که در مواقعی بکار می رود که هوا بسیار شرجی است. در این حالت سیستم رطوبت بیشتری از منزل می گیرد و هوای مطبوع تری در اختیار شما می گذارد.
نکته قابل توجه در مورد کولرهای گازی این است که امروزه با نصب کمپرسورهای کم مصرف بر روی این دستگاه ها می توان هزینه های برق مصرفی را هم کاهش داد؛ به عنوان مثال داکت اسپلیت اینورتر تولیدی هیمورا به دلیل استفاده از قطعات مرغوبی که بازدهی بالایی دارند، به شما کمک می کنند تا 30 الی 50 درصد در مصرف برق صرفه جویی کنید.
تفاوت کولرهای گازی با آبی
البته نمی توان منکر این شد که به هر حال کولرهای گازی یا اسپیلت ها مصرف برق بالایی دارند؛ لذا استفاده از این سیستم ها در مناطق گرم و خشک توجیه اقتصادی بالایی ندارد. در مناطق گرم و خشک توصیه می شود از کولرهای آبی استفاده کنید؛ زیرا این دستگاه ها با استفاده از تبخیر اقدام به خنک کردن محیط می کنند. قیمت کولر گازی با کولر آبی متفاوت است؛ زیرا در کولرهای آبی آنچنان سیستم پیشرفته ای وجود ندارد برای همین ارزان ترند. اما مصرف آب بیشتری دارند در حالیکه کولرهای گازی اصلا مصرف آب ندارند.
این نکته هم قابل توجه است که کولرهای گازی بخاطر سیستمی که دارند رطوبت هوا را می گیرند و توسط لوله ای به بیرون هدایت می کنند. به همین دلیل اگر در تابستان سری به شهرهای شمالی یا جنوبی بزنید. می بینید که سمت بیرون کولرهای گازی در حال چکه آب هستند، این همان رطوبتی است که کولر گازی از داخل ساختمان جمع آوری کرده است. به این ترتیب ضمن خنک شدن، از رطوبت محیط داخلی منزل هم کاسته می شود تا هوایی مطبوع و لذت بخش برای ساکنین فراهم شود.
چیلرها دستگاه های مناسب ایجاد سرمایش در ادارات و سازمان ها
اگر برای محیط های سازمانی که مساحت بزرگی دارند یا مصارف صنعتی که به سرمایش زیادی نیاز دارند، می خواهید یک سیستم سرمایشی قدرتمند انتخاب کنید، چیلرها در بین انواع سیستم های سرمایشی جزو بهترین گزینه های ممکن هستند که با توجه به نیازتان، می توانند بسیار کارآمد باشند.
چیلرها مانند کولرهای آبی، برودت موردنیاز را از طریق تبخیر آب تامین می کنند. البته یکی از تفاوت های فاحشی که چیلرها با کولرها دارند، علاوه بر قدرت سرمایشی بالای آنها، طریقه عملکردشان نیز می باشد. به زبان ساده چیلرها بخار آب را با اعمال فشار بالا به آب تبدیل می کنند، سپس آن را به قسمت گرمی که قرار است خنک شود، هدایت می کنند. در آن محل دوباره با بخار شدن آب که فرآیندی گرماگیر است، سرمای مورد نیاز محیط تولید می شود. در چیلرها آب در مسیری بسته جریان می یابد؛ به همین دلیل چیلرها تقریبا مصرف آب ندارند، اما مصرف برق بالایی دارند.
در حالت کلی روش نصب چیلرها به این گونه است که یک دستگاه چیلر مرکزی در جایی خارج از ساختمان در هوای آزاد و البته زیر سایه نصب می شود تا سر و صداهای موتور آن مزاحمتی برای افراد نداشته باشد. سرمای تولید شده در چیلر مرکزی توسط کانال کشی ها و فن های جداگانه به محل های موردنظر هدایت می شود.
فن کوئل ها دستگاه های دومنظوره برای انتقال گرما و سرما در تمام فصول
فن کوئل ها (Fan coil unit) سیستم های انتقال هوا هستند. این دستگاه ها در واقع مکمل عملکرد موتورخانه ها، پکیج ها و چیلرها می باشند؛ به این ترتیب که در فصول سرد سال فن کوئل با انتقال گرمای ناشی از آب گرمی که توسط پکیج زمینی یا موتورخانه تولید شده است، باعث گرم شدن محیط می شود. همین دستگاه فن کوئل را می توان در فصل تابستان به چیلر مرکزی متصل کرد تا با انتقال سرمای تولید شده توسط آب سرد چیلر مرکزی، دمای محیط را کاهش دهد. طریقه کار این دستگاه ها به این صورت است که فن کوئل را توسط لوله کشی هایی به چیلر یا پکیج متصل می کنند. سپس این دستگاه با کمک فن خود اقدام به دمیدن باد گرم یا سرد به محیط می کند؛ به این ترتیب دمای محیط تغییر می کند.
از جمله مزایای فن کوئل ها نسبت به اکثر سیستم های سرمایشی این است که برای افزایش بازدهی دستگاه و راحت تر شدن طریقه استفاده از آنها، این سیستم ها به ترموستات مجهز شده اند؛ به این ترتیب، شما می توانید دمای هوای دمیده شده توسط این دستگاه را کنترل کنید. فن کوئل ها عموماً در ادارات، ساختمان های بزرگ و سازمان هایی که زیر بنای بزرگی دارند و قرار است دمای اکثر اتاق ها، سالن ها و راهروهای آن تنظیم شود، به کار می رود. گروه صنعتی هیمورا انواع فن کوئل ها را با استفاده از قطعات باکیفیت تولید کرده که طول عمر بالایی دارند و هنگام کار هیچگونه آلودگی صوتی تولید نمی کنند. این فن کوئل ها با ظرفیت های مختلف و بصورت دو لوله و 4 لوله ساخته می شوند؛ در نتیجه شما می توانید با توجه به نیاز خود مناسب ترین فن کوئل را انتخاب کنید.
کولینگ تاورها پر کاربردترین دستگاه های سرمایشی در صنعت
کولینگ تاورها یا برج های خنک کننده یکی دیگر از انواع سیستم های سرمایشی هستند که در صنایع مختلفی که به سرمایش بالایی نیاز دارند، بصورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. نکته ای که در کولینگ تاورها حائز اهمیت است این است که چون بر اساس تبخیر آب عمل می کنند، جریان هوایی که به آب برخورد می کند نباید رطوبت زیادی داشته باشد.
شیوه عملکرد این دستگاه ها به این صورت است که آب گرم وارد کولینگ تاور می شود. دستگاه با ایجاد جریان هوا بر روی این آب گرم، باعث بخار شدن بخشی از آب می شود. به این ترتیب بقیه آب داخل محفظه خنک شده و به چرخه خنک سازی باز می گردد. به زبان ساده می توان گفت روش کار این دستگاه دقیقا مثل زمانی است که یک استکان چای داغ را فوت می کنید. این جریان هوا بخشی از مایع چای را تبخیر می کند و باعث خنک شدن چای می شود.
کولینگ تاورها کاربرد صنعتی دارند و در بسیاری از کارخانه ها و کارگاه ها مانند نیروگاه های تولید برق، پتروشیمی ها، کارگاه های تولید عرقیات گیاهی و … کاربرد دارند؛ به عنوان مثال در کارگاه های تولید بستنی، استفاده از کولینگ تاورها به عنوان مکمل عملکرد پروسس تانک پخت مایه بستنی ضروری است. به این ترتیب که بعد از پخته شدن مایه بستنی، این مایه توسط عملکرد کولینگ تاور با سرعت نسبتاً بالایی سرد می شود تا ضمن حفظ کیفیت مایه، آن را برای ادامه فرآیند بستنی سازی آماده کند.
سخن آخر
امروزه با پیشرفت علم و صنعت، انواع دستگاه های سرمایشی در دسترس ما قرار دارند. شما با توجه به منطقه آب و هوایی، مساحت محیطی که قصد سرمایش آنها را دارید و موارد دیگر بهترین دستگاه را انتخاب کنید. به همین دلیل ما در این مقاله اقدام به معرفی انواع سیستم های سرمایشی کردیم. ناگفته نماند که در این متن متوجه شدیم که برخی از سیستم های سرمایشی مانند کولرهای گازی و فن کوئل ها می توانند علاوه بر خنک کردن محیط، در فصول سرد سال نیز به گرمایش آن کمک کنند. گروه صنعتی هیمورا انواع سیستم های سرمایشی را در ظرفیت های مختلف تولید کرده است. تمام تجهیزات تولید شده توسط هیمورا دارای یکسال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش هستند، که می تواند نشانه ای برای کیفیت بالای این دستگاه ها باشد.