هر آنچه که باید درباره کانال کشی ساختمان بدانید
یکی از مواردی که به هنگام طراحی نقشه یک ساختمان باید به آن دقت کنید، نقشه کانال کشی ساختمان است. کانال کشی درست مکمل عملکرد صحیح کولرهای سانتریفیوژی و همچنین هیترهای کابینتی است. بنابراین اگر شما می خواهید از کولر و یا هیتر خود نهایت بهره برداری ممکن را ببرید، حتماً به طراحی کانال کشی خود دقت کنید.
موارد استفاده از کانال کشی
کولرهای آبی با فن سانتریفیوژی
کولرهای آبی سانتریفیوژی با استفاده از آب هوای پیرامون خود را خنک می کنند. کولرهای سانتریفیوژی دستگاه هایی با قدرت خنک کنندگی و دمندگی بالا می باشند برای استفاده در سالن های بزرگ مانند مساجد، کارخانجات، کارگاه ها و … مناسب هستند. شما با کانال کشی در برابر محل خروج هوای این دستگاه، در صورتی که اصول کانال کشی ساختمان را رعایت کنید، می توانید هوای خنک را به قسمت های مختلف ساختمان هدایت کنید.
هیترهای کابینتی افقی و عمودی
هیترهای کابینتی با استفاده از گاز و گازوئیل به گرم کردن هوای پیرامون خود می پردازند. این دستگاه ها برای گرم کردن فضاهای بزرگ مانند سالن ها، مساجد، کارگاه ها، مرغداری ها، گاوداری ها و… مناسب می باشد. نا گفته نماند که شما با استفاده از کانال کشی می توانید صورت محدود هوای گرم را به سایر قسمت های ساختمان نیز برسانید. البته استفاده از هیترها با کمک کانال کشی به صورت محدود و در مسافت های نسبتاً کوتاه قابل اجرا است.
چرا پیش از نصب کولر باید مسیرهای کانال کولر را مشخص کنیم؟
اگر کانال کشی ساختمان به درستی انجام شود تاثیر فراوانی بر میزان عملکرد سیستم سرمایشی شما خواهد داشت. به همین دلیل لازم دیدیم به شما طی یک مقاله جامع هر آنچه را که باید درمورد داشتن یک کانال کشی درست بدانید، بیان کنیم. بر خلاف تصور عموم کانال کولر یک مسیر صاف و مستقیم نیست، بلکه گاهی با صلاح دید افراد خبره در مسیر کولر تعدادی زانویی بکار می رود تا اینکه راحتتر بتوان سر کانال را به خروجی مناسب راهنمایی کرد.
فراموش نکنید که اگر شما کانال کشی کولر خود را به درستی انجام ندهید، تمام هزینه ای که برای ایجاد سیستم سرمایشی خود کرده اید، به هدر خواهد رفت و سیستم تهویه هوای شما اصلاً به درستی کار نخواهد کرد. متاسفانه اگر کانال کشی به درستی صورت نپذیرد، حتی ممکن است مجبور شوید کل بنا را تخریب کنید، پس بهتر است پیش از اقدام به کانال کشی و در مرحله طراحی نقشه منزل، تحقیقات لازم را انجام دهید و از یک متخصص برای انجام این کار کمک بگیرد.
چرا حفظ بهداشت کانال تهویه مهم است؟
همانطور که می دانید بسیاری از بیماری ها از طریق تنفس منتقل می شوند. صرفنظر از آن کیفیت هوای تنفس شده، تاثیر بسزایی بر روی سلامت جسم و ذهن ما دارد. بطوریکه اگر هوایی که روزانه تنفس می کنید فقط کمی آلوده به گرد و غبار، گرده گل و یا شوره حیوانات باشد، شاید عوارض ناشی از این حجم کم آلودگی شما را نکشد ولی پس از مدتی حتماً به حساسیت و یا انواع بیماری های تنفسی مبتلا خواهید شد. اکثر افراد برای اینکه از کیفیت و تمیز بودن هوایی که تنفس می کنند مطمئن شوند، از فیلتر هوا استفاده می کنند. بهتر است بدانید که این کار اصلاً کافی نیست و باید برنامه مشخصی تنظیم کنید تا کانال کولر خود را هر چند وقت یکبار تمیز و گردگیری کنید. با تمیز کردن کانال کولر می توانید از بروز مشکلات زیر جلوگیری کنید.:
1- مسدود شدن مجاری: ازدحام گرد و خاک بر روی مجاری خروجی کانال می تواند باعث مسدود شدن فضای مورد نیاز برای خروج هوا شود که در این صورت از بازدهی کولر شما کاهش میابد. همچنین این موضوع مشکلات بهداشتی و تنفسی را تشدید خواهد کرد.
2- وجود کپک: با توجه به اینکه عموماً کانال های هوایی دور از دسترس و نور هستند، امکان ایجاد کپک در این محیط ها به شدت افزایش میابد. وجود کپک در کانال کولر نه تنها می تواند باعث بیماری های تنفسی مانند آلرژی و یا آسم شود بلکه باعث می شود محیط منزل شما بوی بدی مانند بوی جوراب بدهد. مسلماً استشمام بوی جوراب بصورت مداوم می تواند بسیار تجربه ناراحت کننده ای باشد، پس حتماً کانال کشی ساختمان خود را هر چند وقت یک بار تمیز کنید.
چرا کانال کشی درست مهم است؟
کانال کشی درست یکی از نکاتی است که هنگام طراحی نقشه یک ساختمان باید در نظر گرفته شود. چون اگر طرح کانال کشی ساختمان و مکان قرارگیری دریچه های کولر و یا هیتر را به درستی مشخص نکند، بازدهی سیستم سرمایش (یا گرمایش) ساختمان بسیار کاهش می یابد، حتی ممکن است کلاً بی اثر شود. در این صورت شما باید یا با گرمی و رطوبت هوا در فصل تابستان و یخ بستن در زمستان کنار بیایید. تنها چاره باقی مانده، تخریب بنا و ساخت یک ساختمان جدید منطبق بر اصول کانال کشی است. به همین دلیل است که مصرانه به شما توصیه می کنیم که حتماً پیش از ساخت منزل و در مرحله طراحی نقشه ساختمان، از یک متخصص برای ترسیم طرح کانال کشی ساختمانتان استفاده کنید.
شکل و اندازه کانال کولر باید با هدفی که ما از نصب آن داریم، هماهنگ باشد.
کانال کشی ساختمان در دو شکل گرد و چهارگوش طراحی و به بازار عرضه می شوند. هر کدام از این شکل ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. به عنوان مثال کانال کولر های چهار گوش (که در گذشته بسیار متداول بودند) مراحل پیاده سازی سیع تری دارند و قیمت آن ها به صرفه تر است. اما معایبی مانند سنگین بودن و جمع شدن گرد و غبار بر روی سطح آن نیز جزء ویژگی های کانال هی چهار گوش است. در ضمن کانال های چهار گوش کولر فضای زیادی را اشغال می کنند، و آلودگی صوتی بیشتری هم ایجاد می کنند.
کانال های گرد احتمالاً در آینده جایگزین کانالهای چهارگوش خواهند شد، زیرا این کانال کولرها کارایی بسیار بالاتری نسبت به کانال ها چهارگوش دارند. از جمله مزیت های کانال کولر گرد، می توان به مواردی مانند کم حجم بودن، افزایش سرعت انتقال هوا و کاهش سر و صدا اشاره کرد. البته این نوع کانال ها هزینه راه اندازی و نگهداری بیشتری نسبت به کانال های چهار گوش دارند.
اندازه کانال کولر در میزان بازدهی سیستم سرمایش شما بسیار موثر است و شما حتماً باید با توجه به نیاز خود و اندازه مکانی که کولر را برای تهویه هوای آن می خواهید، اندازه کانال کولر خود را بسنجید. به عنوان مثال شما باید برای اماکن عمومی و یا پر رفت و آمد مانند کافی شاپ ها، رستوران ها و آزمایشگاه ها کانال کولر بزرگتری تعبیه کنید.
انواع جنس کانال کولر
در انتخاب جنس کانال کولر بسیار دقت کنید زیرا اگر در تولید کانال کولر از مواد اولیه مناسب و با دوام استفاده نشود، امکان دارد در طول زمان سوراخ شود و به این ترتیب در میزان کارکد و بهره وری سیستم سرمایش (یا گرمایش) شما اختلال ایجاد کند و به جای هوای سرد، هوای گرم وارد شود و یا حتی آلودگی ها به وسیله کولر انتشار یابند. البته در کل شما می توانید کانال کولر را در جنس های مختلفی تهیه کنید که در ادامه ما انواع جنس های موجود در بازار را به همراه مزایا و معایب هر جنس را به همراه شما بررسی خواهیم کرد.
کانال های گالوانیزه
کانال های گالوانیزه ای در واقع آشناترین جنس کانال کشی ساختمان هستند، زیرا این جنس کانال اولین نوع کانال های کولر و هیتر را تشکیل می دهند. این نوع کانال به وسیله پشم سنگ و یا پشم شیششه عایق بندی می شود، به همین دلیل ممکن است در طولانی مدت به سیستم تنفسی آسیب بزند. در ضمن این نوع کانال کشی وزن بسیار بالایی دارد به همین دلیل برای ثابت کردن آن باید از اتصالات زیادی استفاده کرد. اما قیمت کانال کولر از جنس گالوانیزه نسبت به انواع جنس های دیگر از قیمت پایین تری برخوردار به صرفه تر است. شما می توانید این نوع کانال را به راحتی و در دو شکل گرد و چهارگوش از بازار تهیه کنید.
کانال کولر پلاستیکی
یکی از انواع کانال کولرهایی که امروزه مورد توجه قرار گرفته است، کانال کولر پلاستیکی است. استفاده از کانال کولر پلاستیکی از بسیاری جهات مقرون به صرفه و مناسب می باشد. این نوع کانال وزن کمی دارد، ضد باکتری و عایق انرژی است. نصب آسانی دارد و شما طی یک زمان کم می توانید کل ساختمان را کانال کشی کنید. تنوع بالایی در رنگ بندی دارد و باعث کاهش سرو صدا می شود. ناگفته نماند که قیمت کانال کولر پلاستیکی کمتر از کانال های گالوانیزه و فلیکسیبل می باشد.
کانال های فلکسیبل
به جرات می توان گفت در حال حاضر کانال فلکسی بهترین نوع کانال است. کانال های فلکسی از جنس آلومینیوم و بسیار انعطاف پذیر هستند. این نوع کانال در واقع یک پوشش پلاستیکی انعطاف پذیر بر روی سیم پیچ فلزی است. نحوه نصب کانل فلکسیبل کولر بسیار آسان است و شما به راحتی و با سرعت بالا می توانید این نوع کانال را نصب کنید در ضمن شیوه کار این نوع کانال بسیار بی سر صدا است و چون وزن کمی دارد به تعداد بست های بسیار کمتری نیاز دارد. یکی دیگر از مزیت های کانال کولر فلیکسیبل دوام بالا و ضد حریق بودن آن ها است.
کانال کولر پارچه ای
کانال کولر پارچه ای مدرنترین نوع کانال کولر است. پارچه این کانال ها با استفاده از الیاف ویژه ای بافته می شود و ضد حریق می باشد. کانال کولر پارچه ای بسیار کم وزن است و باعث کاهش مصرف انرژی می شود، رنگ بندی بالایی دارد. این نوع کانال کشی ساختمان باعث کاهش سرو صدا و کاهش مصرف انرژی هواساز می شود.
نکاتی که هنگام کانال کشی باید حتماً رعایت شوند.
- مسلماً یکی از اصلی ترین نکاتی که هر کسی در هنگام کانال کشی ساختمان خود در نظر می گیرد، هزینه انجام آن است. شاید برای اینکه در هزینه ها صرفه جویی کنید، بخواهید از ورق های نازک تر استفاده کنید. چون ورقهای ضخیم هزینه بالاتری دارند ولی در عوض ورقه های ضخیم با گذشت زمان دچار مشکلات پوسیدگی و سوراخ نمی شوند.
- یادتان باشد که کانالها را باید به طور کامل عایق بندی کنید تا از اتلاف انرژی جلوگیری شود.
- هنگام طراحی سیستم کانال کشی حتماً معماری ساختمان را در نظر بگیرید.
- برای کانالهای فرعی دمپر قرار دهید.
- حتماً برای تمام کانالهای فرعی تقسیم کننده و پره راهنما استفاده کنید.
- در انتهای تمام انشعاب های کانال، دریچه هوا مناسب تعبیه کنید.
- در انتخاب ضخامت و اندازه ورقهای گالوانیزه سیستم کانال ها دقت کنید.
- حتماً دریچه ای را برای بازدید از سلامتی کانال کشی در مسیر کانال تعبیه کنید.
- لبههای کانال را با جریان هوا همسو کنید.
با توجه با تاثیری که کانال کشی ساختمان در میزان بازدهی سیستم سرمایشی، گرمایشی و هزینه های شما دارد، پیش از هر اقدامی حتماً از مشاوره یک مهندس خبره بهره مند شوید.
قطعات
یک سیستم تهویه مطبوع از اجزای مختلفی تشکیل شده است که کانال کشی ساختمان بخش نسبتاً مهمی از آن است ولی بقیه بخش های این سیستم هم بسیار مهم هستند. در ادامه به معرفی سایر قسمت هایی که برای یک تهویه عالی لازم هستند می پردازیم.
دمنده ها
دمنده قسمتی از دستگا است که هوا را با شدت و سرعت زیاد به طرف بیرون می دمد. این قسمت در اکثر دستگاه ها لرزش فراوانی دارند که باعث می شود سر و صدای زیادی را تولید شود.
دمپرهای ارتعاشی
دمپرهای ارتعاشی قسمت های انعطاف پذیری هستند که معمولاً قبل یا بعد از کنترل کننده های هوا در کانال قرار می گیرند. دمپرهای ارتعاشی عموماً از جنس مواد لاستیکی ساخته شده اند و می توانند شدت سر و صدای دمنده را کاهش دهند.
تیک آف
تیک آف ها در واقع منافذی هستند که در دیواره لوله اصلی ایجاد شده اند. شما با استفاده از این منافذ می توانی کانال اصلی را به انشعابات مختلف تقسیم کنید.
میراگرهای کنترل حجم
میراگرها به و صورت دستی و اتوماتیک تولید می شوند. شما با استفاده از این دستگاه ها می توانید حجم هوای جریان یافته در کانال را کنترل کنید.
پره های چرخان
پره های چرخشی هستند که با حرکت خود مقاومت و تلاطم جریان هوا را کاهش می دهند و به هدایت و تغییر مسیر جریان هوا کمک می کنند.
پلونیوم
پلونیوم قسمتی از سیستم تهویه هوا است که به جمع آوری و توزیع هوا کمک می کند. پلونیوم ها به دو شکل پلونیوم برگشت هوا و پلونیوم تامین کننده تقسیم می شوند. پلونیوم برگشت هوا را با استفاده از منافذ مختلف خود جمع می کند، پلونیوم تامین کننده هوای خنک (یا گرم شده) را به اتاق های مور نیاز هدایت می کند.