فلزات مناسب برای نگهداری و پخت پز مواد غذایی
ظروف مورد استفاده در آشپزخانه خصوصا برای پخت و پز غذا نظیر قابلمه و ماهی تابه یکی از لوازم پرمصرف در هر خانه ای است که به طور معمول چندین نوبت از آنها در طور شبانه روز استفاده می گردد. این لوازم در تماس مستقیم با مواد غذایی بوده با دریافت گرما پختن غذا و خوراکی ها را فراهم می نمایند. انتخاب و کاربرد نوع مناسب این لوازم به لحاظ کیفیت و جنس یکی از دغدغه های خانم های خانه دار می باشد. خصوصا این که در نظر گرفتن سلامتی خانواده مهمترین نکته در استفاده از لوازم آشپزخانه ا زنظر تاثیرات آنها برروی مواد غذایی می باشد. در این مقاله به بررسی مزیت ها و معایب رایج ترین فلزات مناسب مواد غذایی با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده می پردازیم. تا اطلاعاتی در مورد یک انتخاب درست در دسترس مصرف کنندگان قرار دهیم.
لوازم پخت و پز غذا قابلمه و ماهی تابه از موادی باید ساخته شوند که با داشتن جنس خوب و ماندگاری بالا، نباید ترکیباتی از خود آزاد نمایند که خطری برای سلامتی افراد ایجاد نماید. با تحقیقات انجام شده روی فلزاتی که برای تهیه لوازم پخت و پز استفاده می شود، مشخص شده است که تعدادی از آنها می توانند برای سلامتی انسان مضر باشند. در این پژوهش ها کلیه ظروف مورد استفاده همانند ظروف مسی، آلومینیم، ظروف تفلونی، استیل، چدنی را مورد بررسی قرار دادند زیرا عقیده داشتند که این ظروف موجب انتقال رسوبات شیمیایی و برخی فلزات به غذاها می گردند.
نکات مهم در انتخاب و خرید وسایل آشپزخانه
ابتدا به نکاتی که هنگام خرید و تهیه فلزات مناسب مواد غذایی در آشپزخانه همانند قابلمه و ماهی تابه باید به آن دقت کنیم می پردازیم. نکته اول این که شستشو و تمیز نمودن این ظروف به راحتی انجام گیرد. شاید روش های مختلفی برای شستشو و تمیزکاری مورد استفاده قرار گیرد اما مسئله مهم سریع و آسان تمیز شدن ظروف می باشد.
نکته مهم بعدی دفعات مصرف آن چه اندازه است؟ خرید وسایل با کیفیت و خوب نیاز به بودجه زیادی دارد لذا برای لوازمی که به طور مکرر در طول روز استفاده می شوند مواردی را رعایت کنیم تا موجب افزایش طول عمر وسایل خریداری شده گردد برای نمونه استفاده از قاشق های چوبی و یا شستن این لوازم با اسکاچ های مناسب بوده تا از خراش و سایش آن جلوگیری به عمل آید.
در نهایت آخرین مورد مورد توجه این است که آیا فلز مورد استفاده در وسایل آشپزخانه سابقه خطر برای افراد را دارد؟ برای مشخص شدن این مورد یک نمونه مطرح می کنیم، اگر شما به فلز نیکل حساسیت داشته باشد استفاده از ظروف آشپزخانه استیل و مسی برایتان مناسب نیست.
موارد مهم در فلزات مناسب مواد غذایی
- وسایل آشپزخانه قابلمه و ماهی تابه که از مواد مختلف تهیه شده اند و مورد مصرف قرار می گیرند. دارای مزیت ها و معایب می باشند. اما با رعایت نمودن مواردی می توان مضرات آنها را به حداقل رساند و سلامتی را به ارمغان آورد.
- قابلمه یا ماهی تابه ای را که در آن پخت و پز نموده اید برای نگهداری غذا استفاده نکرده و از ظروف شیشه ای یا سنگی برای این کار استفاده نمایید.
- برای حفظ کیفیت ظروف آشپزخانه از قاشق ها و کفگیرهای فلزی استفاده نکنید زیرا باعث خراشیدگی و آسیب دیدن لایه محافظ این ظروف گشته و امکان انتقال مواد سمی به غذا را فراهم می آورد.
- زمان پخت غذا را کاهش دهید تا مواد غذایی کمتر درتماس با بدنه ظروف آشپزخانه باشند.
- برای کاهش انتقال فلزات مناسب مواد غذایی به غذاها، از چربی و روغن کمتری در پخت غذا استفاده نمایید.
- برحسب جنس لوازم مورد استفاده، خراشیدگی و آسیب دیدگی این لوازم در آنها را تعویض و جایگزین نمایید.
فلزات مناسب مواد غذایی
ظروف آلومینیم
یکی از فلزات مناسب مواد غذایی آلومینیم می باشد. استفاده از ظروف آلومینیمی از زمان های دور یکی از رایج ترین ظروف برای آشپزی می باشد. دلیل آن سریع گرم شدن این ظروف و تمیزکردن نسبتا راحت آنها می باشد البته قیمت مناسب این ظروف را هم باید اضافه نمود. در زمان پخت غذا در ظروف آلومینیم مقداری از رسوبات این فلز وارد غذا می گردد. که این مقدار می تواند 7-9 گرم در روز باشد. امروزه نوعی از ظروف آلومینیم بنام آلومینیم آنودایز شده در بازار وجود دارند که در ساخت ظروف مورد استفاده قرار می گیرند. این ظروف نسبت به ظروف آلومینیمی خاصیت نچسب بهتری داشته و میزان کمتری رسوبات به غذا منتقل می کنند و مطمئن تر از ظروف آلومینیمی می باشند. در مورد ظروف آلومینیم هیچ گونه گزارشی مبنی بر خطرزا بوده آنها اعلام نشده است.
ظروف استیل ضد زنگ
این فلز نوعی آلیاژ از آهن، کروم و نیکل بوده و خاصیت ضد زنگ و مقاوم در برابر خوردگی دارد. این فلز موجب پخش شدن یکنواخت گرما در سطوح گردیده که یکی از ویژگی های آن می باشد. ظروف استیلی یک انتخاب مناسب برای پخت و پز می باشند. تمیز نمودن این ظروف راحت بوده و قیمت مناسبی دارند. دیگ پخت شیر هیمورا و ظرف شیر هیمورا از استیل ضدزنگ می باشد.
ظروف چدنی
یکی از فلزات مناسب مواد غذایی چدن می باشد که چدن آلیاژی از آهن می باشد. استفاده از این ظروف برای کسانی که کم خونی دارند به لحاظ آزاد کردن آهن در داخل غذاها مناسب می باشد. ظروف چدنی طعم و مزه خاصی به غذاها می دهند که سایر ظروف این طعم راندارند البته باید توجه کرد که نوع باکیفیت این ظروف را انتخاب نماییم. دوام و استحکام ظروف چدنی زیاد بوده با وجود قیمت بالای این ظروف می توان از آنها تا ده سال استفاده نمود. ظروف چدنی خاصیت نچسب دارند.
دیگر فلزات مناسب مواد غذایی
ظروف سرامیکی
ظروف سرامیکی از جدیدترین تولیدات ظروف آشپزخانه هستند که طرفداران زیادی دارند اما باید گفت که چون این ظروف جدیدا وارد بازار شده اند اطلاعات کاملی در مورد آنها در دسترس نیست. همچنین جنس این لوازم از سرامیک خالص نبوده و یک لایه روکش سیلیکون که پایه سرامیکی دارد.
ظروف مسی
از دیگر فلزات مناسب مواد غذایی مس می باشد که ظروف مسی همانند ظروف آلومینیمی سابقه مصرف بالایی دارند و از فلز مس ساخته شده اند. فلز مس بهترین انتقال دهنده گرما بوده و به لحاظ غذایی نیز دارای ارزش بالایی برای بدن می باشد. اگر مقدار ورود ماده مس به غذا در حد کمی باشد عوارض برای سلامتی ندارد اما برعکس مقادیر زیاد آن برای بدن مضر می باشد. اگر چنانچه در ظروف مسی آشپزی می کنید استفاده روزانه آن را به شما توصیه نمی کنیم.
ظروف نچسب تلفونی
ظروف تفلونی در اوایل تولید با مصرف کنندگان بالایی مواجه شد اما بعد از کشف ترکیبات مضر آن برای افراد، فرمول ساخت آن تغییر پیدا نمود. این ظروف معمول ترین وسایل آشپزخانه می باشند اما در مصرف آنها باید دقت کرد که چنانچه لایه تفلونی ظرف آسیب دیده یا خراش بردارد، استفاده از آن توصیه نمی گردد. همچنین دماهای بالا موجب از بین رفتن سریع تر لایه تفلونی شده موجب انتقال مواد سمی به داخل غذا گردد.