با الکل، روش تهیه الکل و انواع آن بهتر آشنا شوید!
به هر مایعی که یک گروه OH متصل به کربن داشته باشد یا به عبارتی ترکیبی از مواد آلی باشد، الکل گفته میشود. برای تهیه الکل با دستگاههای تقطیر نیاز به مواد اولیه و خوراک طبیعی داریم. الکلهای مختلف با خوراکهای اولیه متنوع تولید میشوند. معمولا دو نوع الکل اتانول و متانول بیشترین تولید و استفاده را در بین مردم دارند؛ اتانولها بیشتر در صنعت پزشکی و مصارف روزانه استفاده میشوند اما متانولها، در صنایع و کارخانجات استفاده میشوند و بیشتر کاربرد صنعتی دارند. استفاده از اتانول بیخطربوده و ضرری برای بدن ندارد اما متانول، مضر و گاهی کشنده است.
تهیه الکل اتانول، از حرارت دادن و تقطیر مواد خوراکی قندی، سلولزی تخمیر شده و نشاستهای، تهیه میشود. اما تهیه الکل متانول، از واکنش گازهای مختلف و ترکیبات نفتی در محیطهای صنعتی سیستماتیک به دست میآید. فرمول شیمیایی این دو الکل کاملا با یکدیگر متفاوت هستند؛ به همین جهت یکی برای مصارف بهداشتی استفاده میشود و دیگری حلال مواد شیمیایی است. شباهت این دو نوع الکل، در رنگ و بوی آن هاست که نوع خالص آنها بیرنگ بوده و بوی طبیعی تند و در بسیار از موارد زننده دارد.
همانطور که گفته شد، در وهله اول، الکلها به دو گروه صنعتی و طبی تقسیم بندی میشوند. الکلهای صنعتی خود به دو شیوه تخمیری و سنتزی تهیه شده اما متداول ترین روش برای تهیه الکلهای طبی، روش تخمیری است؛ هرچند که گاهی اوقات اعمال بخار بر روی آن و گاهی از طریق زبالهها و باکتری نیز الکل تهیه میشود.
اگر با تلفن همراه از سایت دیدن میکنید برای تماس مستقیم روی عکس ضربه بزنید یا اینجا کلیک کنید.
آیا شما هم نمیدانید تهیه الکل به روش تخمیری چگونه انجام میشود؟
در این روش، خوراک اولیه تقطیر هم میتواند مواد قندی و نشاستهای، هم چوب و خاک اره و هم زبالههای جامد باشد. هریک از این مواد اولیه، مخمر مخصوص به خود را دارند و نمیشود از یک مخمر برای تخمیر همه این مواد استفاده کرد. اولین کاری که در تهیه الکل به روش تخمیر انجام میشود، خرد کردن مواد اولیه است. بعد از این که آنها را به قطعات ریز تقسیم کردیم، نوبت به پختن آنها میرسد. پختن و اعمال دما به این مواد، موجب شکستن پیوندهای موجود در میان مولکولها شده و آنها را آماده تخمیر مینماید. پس از سرد کردن مواد، نوبت به افزودن مخمرها میرسد.
در اثر فعالیت آنها، اتانول تولید میشود. اما اتانولی که تولید میشود، ترکیبی از برخی مواد دیگر است و خالص نیست پس در این مرحله، به دستگاه تقطیر جهت خالص سازی نیاز داریم. در مرحله تقطیر، با استفاده از تفاوت در نقطه جوش دو ماده، الکل خالص جدا شده و به مرحله مصرف میرسد. طرز کار این دستگاه صنعتی به شرح زیر است. در این دستگاهها خوراک اولیه، داخل دیگ گنجانده میشود.
دیگ از سوی یک منبع حرارت بیرونی گرما میگیرد و بخار حاصل از آن که ترکیبی از بخار آب و الکل است، به سمت برج تقطیر هدایت میشود. در این لوله یا همان برج تقطیر، آب و الکل از یکدیگر جدا میشوند. برج تقطیر انواع دستگاهها، دارای طبقات مختلف با سینی های متنوع است. معمولا برای تهیه الکل از دستگاه های تقطیر 4 طبقه و 8 طبقه استفاده میکنند.
حالا ببینیم تهیه الکل به روش سنتزی چگونه است؟
همیشه الکل از مواد غذایی و به روش طبیعی به دست نمیآید بلکه بسیاری از مواد حاصل از استخراج نفت، نیز میتوانند در تهیه الکل استفاده شوند. به روش سنتزی تولید الکل، روش مصنوعی نیز گفته میشود. تهیه الکل به روش سنتزی و جداسازی آن از نفت، نیاز به دستگاههای صنعتی و تکنولوژی پیشرفته دارد. روش مصنوعی برای تهیه الکل از طریق سه ماده اتیلن، استیلن و ترکیب هیدروژن و مونواکسیدکربن انجام میشود. روش اول و دوم، آسان تر بوده و در کشورما بیشتر استفاده میشود. در تهیه الکل با اتیلن، الکل صنعتی متانول و با استیلن، الکل صنعتی اتانول تهیه میشود.
اما روش سوم، یک فرآیند تولید گسترده با روشهای پیچیده دارد که بیشتر در کشورهای توسعه یافته صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. مواد ترکیبی در ترفند اول تهیه الکل به روش سنتزی، اسید سولفوریک، آب و اتیلن میباشد. مواد لازم برای روش دوم، استیلن، هیدروژن و یون جیوه بوده و در روش سوم، دو گاز هیدروژن و مونواکسید کربن نقش اصلی را دارند.
دسته بندی الکلها بر اساس فرمول شیمیایی و ساختار آنها
الکلها انواع مختلفی دارند که این تفاوت را نوع پیوند کربن به گروه هیدروکسیل تعیین میکند. البته تعداد گروه های هیدروکسیلی است که تعیین میکند، کدام ماده انحلال پذیری بیشتری دارد. تهیه الکل به روش های مختلف، موجب این دسته بندی میشود.
الکل نوع اول: این نوع ساده ترین ساختار را دارد که در آن فقط مولکول کربن به OH و دو عدد مولکول هیدروژن (در اصطلاح گروه هیدورکسیل با کربن نوع اول پیوند دارد) متصل شده است. این نوع الکل بیشترین انحلال پذیری را در آب دارد و به راحتی در آن مخلوط میشود.
الکل نوع دوم: در این الکل، علاوه بر اینکه یک پیوند C به OH را داریم، کربن از طرفی به یک عدد کربن دیگر و یک مولکول هیدروژن نیز متصل شده است. انحلال پذیری این دسته از الکلها متوسط میباشد.
الکل نوع سوم: تفاوت ساختار این نوع الکل با نوع دوم، در تعداد کربن هاست که کربن متصل به OH به جای دو کربن به سه کربن دیگر متصل شده است. این الکلها به سبب تعداد کربن های زیاد، کم ترین انحلال پذیری را در آب دارند.
دستگاه های تقطیر جزء به جزء 4 طبقه و 8 طبقه را بهتر بشناسید!
دستگاه های تقطیر، براساس تولید الکل با درصد خلوص های گوناگون، متفاوت هستند. هرچه تعداد طبقات برج تقطیر بیشتر باشد، الکلی با درصد خلوص بالاتر تولید میشود. دستگاههای تقطیر 4 طبقه و 8 طبقه بر اساس تعداد بشقاب های سایت گلس نام گذاری شدهاند که نوع اول، 4 تا و نوع دوم 8 تا دارد. تهیه الکل با هردو دستگاه انجام میشود اما در نهایت الکل تولید شده از دستگاه 8 طبقه، خالص تر میباشد.
دستگاه تقطیر سایت گلس با برج تقطیر 8 طبقه
دستگاه تقطیر 8 طبقه، گنجایش خوراک اولیه بیشتری دارند و به جای یک مخزن، دارای دو مخزن بزرگ و کوچک میباشند که مواد تخمیری در محفظه بزرگ تر قرار میگیرند. دستگاه های تقطیر 8 طبقه، باتوجه به سایز بزرگ و تجهیزات بیشتر، جاگیرتر میباشند و نیاز به فضای بزرگتری دارند اما میتوان با آن ها الکل هایی با خلوص گوناگون به طور همزمان دریافت کرد که این با نصب یک کنداکسور به هر خروجی امکان پذیر است. برج تقطیر این دستگاهها هشت طبقه بوده و در انتهای آن، سیستم دفلگماتور(رفلاکس) نصب شده است. این قطعه برای تخلیص بیشتر الکل میباشد. کندانسور این دستگاه از نوع آبی بوده و دارای ورودی آب سرد و خروجی اب گرم است.
دستگاه تقطیر سایت گلس با برج تقطیر 4 طبقه
دستگاه تقطیر را باتوجه به نوع نیاز خود تهیه فرمایید تا بیشترین بازدهی و کارآیی را داشته باشد.دستگاه های تقطیر 4 طبقه فضای کوچکی اشغال میکنند و به راحتی جابهجا میشوند. این دستگاهها الکلی با درصد خلوص بالا تولید میکنند که برای مصارف صنعتی و طبی مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه تقطیر از بخش دیگ پخت، تعدادی دماسنج و برج تقطیر و کندانسور است. دستگاه تقطیر 4 طبقه، همانند مدلهای هشت طبقه از مواد تخمیری الکل میگیرند. البته این دستگاه دارای یک مخزن بوده و برج تقطیر روی همین مخزن نصب شده است. شاید بتوان تفاوت این دو دستگاه تقطیر را در درصد خلوص الکل خروجی، ابعاد دستگاهها و تعداد ترمومترهای نصب شده روی این تجهیزات، برشمرد.
اگر با تلفن همراه از سایت دیدن میکنید برای تماس مستقیم روی عکس ضربه بزنید یا اینجا کلیک کنید.
سخن نهایی
الکلها، ترکیبات آلی هستند که هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی تولید میشوند. در تهیه الکل به روش طبیعی، از مواد قندی، نشاستهای و سلولزی استفاده میشود که در دستگاه های تقطیر مورد استفاده قرار میگیرند. اما در تهیه الکل مصنوعی، مواد نفتی استفاده میشود که با دستگاههای صنعتی و پیشرفته انجام میشود. الکلهایی که به روش اول تهیه میشوند، تخمیری، بیخطر و معمولا از نوع اتانول میباشند و نوع دوم، سنتزی، پر خطر و بیشتر از نوع متانول هستند ولی این امر همیشه صادق نیست و استثناهایی هم وجود دارد. به اتانول، به خاطر نوع مصرف، الکل طبی و به متانول نیز به همین جهت، الکل صنعتی گفته میشود.
در کشور ما به دلیل دسترسی راحت به موادغذایی و پسماندهای زبالهای، بیشتر از روش تخمیری برای تهیه الکل استفاده میشود. الکلها براساس ساختار و فرمول شیمیایی، در سه دسته طبقه بندی میشوند. این دسته بندی، به گونهای انتخاب شده است که از نوع اول به سوم، ساختار پیچیده تر میشود و انحلال پذیری در آب، کاهش مییابد.
ممنونم از اطلاعات مفیدی که ارائه دادید