بررسی انواع شیر سردکن 2

دستگاه شیر سردکن چیست؟

همان گونه که اطلاع دارید کلیه محصولات لبنی و بسیاری دیگر از مواد غذایی به طور مستقیم یا غیر مستقیم از شیر خام تهیه می شوند. شیر خام دوشیده شده از دام دارای عمر مفید و زمان نگهداری مشخصی در حدود 48 ساعت بوده و بعد از این مدت به دلیل دمای بالای آن و وجود مواد مغذی و میکروارگانیسم ها دچار ترشیدگی و فساد می گردد. شیر تازه دوشیده شده به اندازه 35 درجه سانتی گراد گرم بوده که دمای مناسبی برای رشد باکتری هاست. همچنین ثابت ماندن شیر می تواند سبب تغییر مزه، رنگ و در نهایت خراب شدن آن شود. با توجه به این مسائل لازم است تا شیر تازه سریعا بعد از جمع آوری سرد شده و از ساکن ماندن آن جلوگیری شود، بنابراین انواع دستگاه های شیر سردکن برای این منظور طراحی و ساخته شده اند.

شیر سردکن ها با پایین آوردن دمای شیر و هم زدن مداوم آن، زمان ماندگاری شیر خام را تا رسیدن به مراکز فرآوری و کارخانه افزایش می دهند. شیر سردکن ها مخازنی هستند که در اشکال استوانه یا مکعب ساخته شده و در محل های جمع آوری شیر، دامداری ها، دامپروری ها و مراکز عرضه شیر مورد استفاده قرار می گیرند.

ساختار کلی و نحوه عملکرد انواع شیر سردکن

ساختار تمام شیر سردکن ها تقریبا مشابه بوده و تفاوت اصلی آنها در ظرفیت و گنجایش آنهاست. شیر سردکن ها از یک بخش اصلی مخزن نگهداری شیر، سیستم سرمایشی، همزن و محل ورودی و خروجی شیر تشکیل شده اند. مخزن قسمتی است که شیر خام در داخل آن ریخته شده و نگهداری می شود. به جهت حساسیت شیر و امکان آلودگی آن در ساخت مخزن دستگاه از متریال های مورد تایید وزارت بهداشت یعنی ورق های استیلی با درجه کیفی 304 یا 316 استفاده می شود. این ورق ها خاصیت ضد زنگ و خوردگی داشته و به لحاظ بهداشتی قابلیت شستشو و نظافت را دارند.

نکته قابل توجه این است که مخزن شیر سردکن ها در اکثر مواقع به صورت دو یا سه جداره ساخته می شوند. دلیل این امر سرمایش غیر مستقیم شیر و استفاده از عایق های حرارتی برای افزایش بازدهی شیر سردکن هاست. از مهمترین قطعاتی که در کلیه شیرسردکن ها وجود دارد همزن می باشد که مانع از ساکن ماندن شیر در داخل مخازن می گردد.

اکنون ببینیم این دستگاه ها چطور کار می کنند؟ وقتی شیر را داخل دستگاه می ریزند، همزن آن شروع به کار کرده و بطور مداوم شیر را هم می زند تا بصورت یکنواخت سرد شده و مانع از جمع شدن چربی شیر در سطح آن گردد. شیر سردکن ها دارای ترموستاتی هستند که دمای مخزن را بر روی میزان تعیین شده، ثابت نگه می دارند. سیستم سرمایشی این تجهیزات شامل یک کمپرسور است که هوای خنک و سرد را در میان جداره مخزن شیر سردکن تزریق کرده و موجب کاهش دمای شیر می شود. دستگاه های شیر سردکن در ظرفیت ها و مدل های متنوع برای محیط های مختلف دامداری و فروشگاهی ساخته شده اند. در ادامه مقاله به بررسی انواع تجهیزات شیر سردکن می پردازیم.

انواع شیر سردکن برحسب شکل مخازن

برای دسته بندی و تفکیک دستگاه های شیر سردکن می توان از فاکتورهای مختلفی استفاده کرد. برحسب شکل مخازن ساخته شده، شیر سردکن ها در دو نوع زیر تولید می شوند.

• شیر سردکن با مخزن مکعبی
• شیر سردکن با مخزن استوانه ای

شیر سردکن مخزن چهارگوش استوانه ای در دامداری هایی که فضای کمتری دارند کاربرد دارد و شیر سردکن های مخزن استوانه ای که نام دیگر آنها ایستاده می باشد، در صنایع غذایی وابسته به شیر و دامداری ها مورد استفاده قرار می گیرد.

شیر سردکن های فروشگاهی

دلیلی که این شیر سردکن ها را از نوع دامداری جدا کرده اند، ظرفیت پایین این مدل دستگاه ها می باشد. شیر سردکن های فروشگاهی دارای ظرفیت هایی از 100 لیتر تا 500 لیتر هستند که در فروشگاه و مراکز عرضه شیر و لبنیات مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل از شیر سردکن ها مجهز به همزن استیلی بوده که توسط یک الکتروموتور به حرکت در می آید. این شیر سردکن ها قادرند دمای شیر را در اندک زمانی کاهش دهند.

شیر سردکن پلیتی

این مدل از شیر سردکن ها از صفحات پلیت تشکیل شده اند که یک سیستم سرمایشی مدرن می باشد. در میان این صفحات، سیال خنک کننده وجود دارد که بصورت غیر مستقیم موجب کاهش دمای شیر و سرد شدن آن می شود. شیر سردکن های پلیتی در ایستگاه های جمع آوری شیر و کارخانجات تولید کیک و بیسکویت و … برای نگهداری شیر خام در یک بازه زمانی مشخص مورد استفاده قرار می گیرند. در این مدل از شیر سردکن ها، شیر به صورت سریع سرد شده و در همان دما نگهداری می شود.