نقش حیاتی [ شیر سردکن‌های صنعتی ] در زنجیره تولید لبنی 6

مقدمه

امروزه شیر ماده غذایی است که از نظر ارزش تغذیه‌ای و حفظ سلامت کودک و بزرگسال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شیر با داشتن انواع ویتامین‌های مفید، نقش بسیار مهمی در سلامت چشم‌ها، استحکام استخوان‌ها، سلامت قلب و رشد سلول‌های عصبی ایفا می‌کند. افزون بر این اهمیت ویژه‌ای در تأمین انرژی روزانه شخص دارد و کلی خواص دیگر که با توجه به این خواص و فواید، هر چه بیشتر به اهمیت آن پی می‌بریم. مردم روزانه از فراورده‌های لبنی مثل ماست، کره، کشک، پنیر و ….. در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند.

ماده اولیه‌ای که برای تولید محصولات لبنی استفاده می‌شود، شیر است. برای همین است که سلامت این ماده اهمیت زیادی در صنعت لبنیات دارد. در ادامه بطور کامل بررسی می‌کنیم که با چه روش‌هایی می‌توان سلامت شیر را حفظ کرد. چون در صورتی که ماده اولیه ناسالم بوده و کیفیت پایینی داشته باشد، به تبعیت از آن تمام محصولاتی که از آن ماده تولید می‌شوند، بی کیفیت خواهند بود و محصول بی کیفیت، سلامت جامعه را به خطر خواهد انداخت.

معرفی شیر سرد کن های صنعتی و بررسی اهمیت آن‌ها در حوزه لبنیات

همانطور که در بالا گفته شد، شیر بازیگر اصلی حوزه لبنیات است؛ از این رو حفظ سلامت شیر، حساسیت و دقت بالایی را می‌طلبد. برای اینکه شیر سالم و به تبعیت از آن محصولات لبنی سالمی داشته باشیم، نیاز هست که از همان ابتدا، یکسری موارد رعایت شود. این امر میسر نمی‌شود، مگر اینکه شیر تولید شده در دامداری‌ها شیر سالمی باشد.

شیری که دوشیده می‌شود، دارای دمای بالایی است. دمای بالای شیر، بستر مناسبی برای رشد باکتری خواهد بود. در این صورت بزودی فاسد شده و به هدر خواهد رفت. برای اینکه سلامت شیر را حفظ کرده و جلوی فساد و هدر رفت آن گرفته شود، باید در دامداری بعد از دوشیده شدن شیر، به سرعت دمای آن کاهش یابد. پس مرحله اول و مهم کار باید در دامداری و بلافاصله بعد از دوشیده شدن شیر انجام بگیرد. اما این کار چطور امکان پذیر است؟

در زمان‌های قدیم از روش جوشاندن شیر یا از یخچال برای نگهداری و محافظت از سلامت شیر استفاده می‌کردند؛ چرا که تقاضا برای شیر و فراورده‌های لبنی خیلی بالا نبود و آن روش‌ها جوابگو بودند. ولی با افزایش جمعیت و بالا رفتن آگاهی مردم در مورد فواید شیر و لزوم مصرف آن، تقاضای شیر زیاد شد. با افزایش مصرف لبنیات، نیاز به تولید شیر نیز بالا رفت. به خودی خود امکان کاهش دمای شیر ممکن نبود. دستگاهی نیاز بود که بتواند حجم بالایی از شیر را در کمترین زمان ممکن، تا محدوده دمای مناسب خنک کند.

دامداری‌ها باید مجهز به دستگاهی متناسب با حجم شیر تولیدی روزانه خود باشند تا بتوانند شیر سالمی را توزیع کنند که در نتیجه لبنیات سالمی تولید و در اختیار مردم قرار گیرد. شیر سرد کن های صنعتی این کار را برای ما انجام می‌دهد که مفصل در موردش صحبت خواهیم کرد.

چه دما و شرایطی برای حفظ کیفیت شیر الزامی است؟

دمای شیر دوشیده شده از بدن دام ۳۵ درجه سانتیگراد است. قدم اصلی در حفظ کیفیت شیر، کاهش دمای آن است که این عمل با استفاده از شیر سردکن های صنعتی صورت می‌گیرد. بهترین دما برای نگهداری شیر برای زمان طولانی تر، پایین تر از ۴ درجه سانتیگراد و بالاتر از درجه انجماد است. در این حالت می‌توانیم با خیال راحت شیر را جابجا و توزیع کنیم.

حال این سوال پیش می آید که آیا صرفا پایین آوردن دمای شیر برای حفظ سلامت آن کافیست یا کارهای دیگری هم بایستی انجام شود؟

بهتر است بدانید مورد دیگری که باعث فساد شیر می‌شود، ساکن و بی حرکت ماندن آن است. پس باید راه‌حلی برای این مشکل هم وجود داشته باشد؛ وگرنه کیفیت شیر پایین می‌آید و رنگ و بو و طعم آن تغییر می‌کند. در نتیجه کیفیت تمام محصولات لبنی حاصل از شیر، افت پیدا خواهد کرد.

شیر دوشیده شده را وارد شیر سرد کن های صنعتی می‌کنند. دستگاه در کمترین زمان و با سرعت مناسب دمای شیر را تا حد مطلوب پایین می‌آورد. بدون اینکه تغییری در ماهیت و ساختار اصلی شیر ایجاد شود. اما شیرسردکن های صنعتی مزیت چشمگیر دیگری هم دارند. این دستگاه‌ها چون مجهز به همزن هستند، مرتبا شیر را هم می‌زنند؛ اینگونه از ساکن ماندن شیر جلوگیری می‌شود و شیر تغییر رنگ و بو و مزه نمی‌دهد.

انواع شیر سرد کن های صنعتی

تا اینجا متوجه شدیم که شیر سرد کن قادر است که با سرد کردن مناسب و همزدن ملایم شیر، مانع از فاسد شدن و مانع از تغییر رنگ و بو و مزه و کیفیت آن می‌شود.

امروزه شیر سردکن های صنعتی در 2 مدل تک مخزن و 2 مخزن تولید می‌شوند. با توجه به این مدل‌ها، هر دامداری یا کارگاه بسته به حجم تولید و نیاز خود، می‌تواند یکی از این دستگاه‌ها را انتخاب کند.

حال ببینیم دستگاه 2 مخزن چه مزیت‌هایی نسبت به دستگاه تک مخزن دارد؟

شیر سردکن های صنعتی 2 مخزن، دو سری از تمام قطعات را دارد و قادر است که 2 مایع مختلف را بصورت مجزا حفظ نماید. مثلا می‌تواند در یک مخزن شیر و در مخزن دیگر دوغ یا در یک مخزن شیر گاو و در مخزن دیگر شیر یک دام دیگر را نگهداری کند.

یکی دیگر از موارد مهم در رابطه با شیر سردکن های صنعتی دو مخزن، مجزا بودن سیستم هر مخزن از دیگری است. دقیقا به همین خاطر است که اگر یکی از مخزن‌های دستگاه دچار خرابی و مشکل شود، می توان تا زمان تعمیر مخزن معیوب، از مخزن سالم استفاده کرد. این مزیت بزرگی است؛ چون در این صورت شیر یا هر مایع دیگر داخل آن مخزن، خراب نمی‌شود و به هدر نمی‌رود.

در بسیاری از اوقات این نوع شیرسردکن‌ها با هدف نگهداری از حجم زیاد شیر قبل از فرآوری استفاده می‌شوند. از جمله این شرایط می‌توان به کارگاه‌های تولید انواع مواد لبنی اشاره کرد. بعدا در این رابطه توضیحات کاملی ارائه خواهد شد.

البته چیزی که واضح است این است که دستگاه دو مخزن حجم و ابعاد بزرگتری دارد و برق بیشتری مصرف می کند؛ ولی شیر سرد کن های صنعتی تک مخزن کوچکتر هستند و جابجا کردنشان راحت تر بوده و مصرف برق کمتری دارند.

یکبار برای همیشه: راز تفاوت شیر سرد کن های صنعتی دامداری و لبنیاتی

حال بررسی کنیم که آیا شیر سردکن های صنعتی که در لبنیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد با دستگاه‌هایی که در دامداری استفاده می‌شود، یکسان هست یا تفاوت‌هایی دارد.

مساله مهمی وجود دارد و آن این است که قبل از اینکه شیر در اختیار لبنیاتی‌ها و کارگاه‌های تولید فراورده‌های لبنی قرار بگیرد، باید در دامداری‌ها به سرعت سرد شده باشد. در غیر این صورت شیری که تحویل کارگاه‌های لبنیاتی داده می شود، شیر سالمی نخواهد بود.

همانطور که گفته شد شیر دوشیده شده دمایی حدود ۳۵ درجه سانتیگراد دارد. در این دما بستر رشد باکتری فراهم بوده و احتمال خراب شدن شیر زیاد است؛ از این رو باید به سرعت، دمای آن تا ۴ درجه سانتیگراد پایین بیاید. پس شیر سرد کن های صنعتی مورد استفاده در دامداری‌ها، باید قدرت سرمایشی بالایی داشته باشد تا بتواند در کمترین زمان ممکن و با انرژی کافی، دما را از ۳۵ به ۴ درجه سانتیگراد کاهش دهد.

از طرف دیگر شیری که در بین لبنیاتی‌ها و کارگاه‌های لبنیاتی توزیع می‌شود، شاید چندین بار مرحله خنک شدگی را گذرانده باشد،. لذا نیازی نیست که حتما شیر سردکن های صنعتی این مکان‌ها دارای قدرت سرمایش بالایی باشد. البته که در صورت وجود هم مشکلی بوجود نمی‌آید.

پس برای انتخاب یک دستگاه شیرسرد کن، بسته به نوع نیاز و حجم کار، بهتر است مشاوره لازم از افراد متخصص گرفته شود تا انتخاب درستی انجام گیرد.

چرا در صنعت به شیر سرد کن نیاز داریم؟

با توجه به مواردی که تا اینجای مقاله ذکر شد، شاید با تعدادی از مزایای شیرسردکن های صنعتی آشنا شده باشید. در این قسمت می‌خواهیم به طور کامل ویژگی‌های مثبت این دستگاه‌ها را توضیح دهیم.

شیرسردکن های صنعتی دستگاه‌هایی با ویژگی‌های خاص هستند که امکان نگهداری طولانی مدت و باکیفیت تر شیر را فراهم می‌کنند. در ادامه تعدادی سوال مهم در مورد این تجهیزات مطرح شده است که شما را به بررسی آن‌ها دعوت می‌کنیم.