فرایند پخت شیر توسط چه دستگاه هایی انجام می شود؟
آیا می دانید که شیر را به صورت خام نمی توان به مصرف رساند؟ و لازم است که عملیات پخت را انجام داد. با توجه به اینکه شیر یک ماده بسیار فساد پذیر است و خیلی زود خراب می شود، آیا می توان کاری کرد که فرایند شیر از لحاظ فاسد شدن کندتر شده و به مدت بیشتری خواص و ویژگی های مطلوب خود را حفظ کند؟ این سوالات دغدغه فکری تمام افرادی است که با لبنیات و به خصوص شیر تازه سر و کار دارند. به همین دلیل لازم دیدیم تا در این مقاله شما را با انواع راه های حفظ و نگهداری شیر تازه به شکل بهداشتی آشنا کنیم. اگر دوست دارید میزان بازدهی دامداری یا کارگاه لبنی خود را افزایش دهید.
البته همانطور که همه می دانند یکی از قدیمی ترین و بهترین راه های نگهداری و حفظ کیفیت شیر تازه این است که شیر را بلافاصله پس از دوشیده شدن، پخته و سپس خنک کنیم. پخته شدن و سرد شدن شیر باعث می شود تا میکروارگانیسم هایی که به صورت طبیعی درون شیر تازه وجود دارند، از بین بروند. اما پخت شیر در دامداری ها و گاوداری های بزرگ که روزانه مقدار زیادی شیر تازه تولید می کنند.
با دشواری هایی همراه است که باعث شده است، تولید کنندگان بزرگ شیر و محصولات لبنی در سطح جهان به استفاده از تجهیزات صنعتی مانند پروسس تانک و پاتیل پخت شیر روی آورند. آیا شما با دستگاه های پروسس تانک یا پاتیل پخت شیر آشنا هستید؟ آیا میدانید این دستگاه ها چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ و در چه زمانی و با چه هدفی از کدام یک از این سیستم ها باید استفاده کرد؟
پروسس تانک چیست و چه تفاوتی با پاتیل های پخت شیر دارد؟
پروسس تانک ها به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند به راحتی شیر تازه را دردمای مورد نظر پخته و سپس بلافاصله خنک کنند. برای این منظور دیواره مخزن پروسس تانک ها به صورت سه جداره طراحی شده است که در فاصله میانِ دیواره داخلی دیگ پخت و جداره میانی آب گرم یا آب سرد (بسته به نیاز شما) جریان می یابد. این دستگاه به صورت غیرمستقیم دمای شیر را تا درجه مطلوب افزایش میدهد. به این ترتیب شما با کمک یک پروسس تانک می توانید دمای شیر تازه را تا حرارت لازم برای پخت شیر افزایش دهید. سپس بلافاصله دمای شیر را کاهش داده و آن را خنک کنید. در صورتیکه مایلید با نحوه عملکرد دستگاه پروسس تانک بیشتر آشنا شوید، می توانید مقاله « پروسس تانک دستگاه همه کاره با ویژگی های برجسته» را مطالعه کنید.
اما دستگاه های دیگری که در فرایند شیر می توانید از آن استفاده کنید، پاتیل های پخت شیر هستند. پاتیل های پخت شیر در واقع ورژن پیشرفته تر دیگ های پخت شیر قدیمی و مدل ساده تر پروسس تانک ها هستند. پاتیل های پخت شیر فقط می توانند شیر را با اعمال حرارت غیرمستقیم بپزند. ولی قادر به خنک کردن شیر داغ نیستند. به همین دلیل شما با کمک این دستگاه می توانید شیر را درون دیگ پخت آن بپزید، اما قادر به پاستوریزه کردن شیر نخواهید بود.
پاتیل پخت شیر یا پروسس تانک، کدام یک برای کارگاه های لبنی و دامداری ها مناسب تر است؟
پاسخ این سوال کاملاً به کاربری که شما از دستگاه پخت شیر خود انتظار دارید، بستگی دارد. اگر شما می خواهید شیر تازه ای را که در دسترستان قرار دارد پاستوریزه کنید، حتماً باید از دستگاه پاستوریزاتور و یا پروسس تانک استفاده کنید. در حالیکه برخی از مشاغل و کارگاه ها با توجه به محصول تولیدی و شیوه کار خود فقط می خواهند، شیر را بپزند. اگر فقط می خواهید میکروارگانیسم های درون شیر را تحت حرارت بالا از بین ببرید، شما می توانید از پاتیل های پخت شیر استفاده کنید. در ضمن دستگاه های پاتیل پخت شیر در ظرفیت هایی تولید می شوند که استفاده از آنها برای کارگاه ها و دامداری های نسبتاً کوچک و متوسط مناسب است.
به همین دلیل نمی توان از پاتیل های پخت شیر در فرایند شیر در کارخانه ها و کارگاه های بزرگ ماست بندی که با حجم زیادی از شیر سر و کار دارند، استفاده نمود. در حالیکه پروسس تانک ها عموماً در انواع سایزها طراحی و تولید شده و می توان از آنها در کارگاه های کوچک و یا حتی در کارخانه های بسیار بزرگ لبنی استفاده کرد. ناگفته نماند که اگر شما یک پروسس تانک اینورتردار تهیه کنید، می توانید از این دستگاه برای تولید فرآورده های دیگری مانند، پخت مایه بستنی و تولید سرشیر و … نیز استفاده کنید.
به جرات می توان گفت که پروسس تانک یکی از پرکاربردترین و کارآمدترین تجهیزات صنعتی تولید شده در عرصه پخت و فراوری شیر تازه است. امروزه پروسس تانک ها در ظرفیت های مختلفی تولید می شوند که باعث می شود استفاده از این تجهیزات برای تمام کارگاه ها ماست بندی و دامداری ها و… امکانپذیر باشد.
چالش بزرگ سالم نگه داشتن شیر تازه، از لحظه دوشیده شدن
بزرگترین چالش در صنعت لبنیات فراهم کردن شرایطی است که شیر تازه مدت زمان بیشتری خواص خود را حفظ کند. یکی از راه حل ها پختن شیر است. اما به یاد داشته باشید که اولین مرحله در فرایند شیر ، یعنی دوشیده شدن شیر و انتقال آن به دستگاه های پخت شیر نیز باید به درستی و در محیطی بهداشتی و سالم انجام شود، تا از آلودن شدن و نفوذ میکروارگانیسم های مضر به درون آن جلوگیری شود. به همین منظور کارشناسان استفاده از دستگاه های مخصوص شیر دوشی را برای دوشیدن شیر دام ها توصیه می کنند. جالب است که بدانید استفاده از شیردوش ضمن اینکه دوشیده شدن شیر را به صورت کاملا بهداشتی امکان پذیر می کند.
چون شرایط آسایش دام را نیز فراهم می کند، باعث می شود تا میزان تولید شیر در حیوانات شیرده افزایش یابد. در ادامه پس از اینکه شیر دوشیده شد باید بلافاصله دمای آن را کاهش داد؛ چون شیر تازه دوشیده شده دمایی حدود 35 درجه سانتیگراد دارد و این دما بهترین دما برای رشد انواع میکروارگانیسم ها است. به همین دلیل عموماً در تمام کارگاه ها و دامداری های لبنی، از سردکن های مخصوص برای خنک کردن سریع شیر استفاده می کنند.
دستگاه های سرد کن شیر به همزن مخصوصی مجهز شده اند که با حرکت آرام و یکنواخت خود از جدا شدن ذرات چربی از شیر جلوگیری می کند. اگر مطمئن نیستید که آیا استفاده از دستگاه شیردوش برای دامداری شما مناسب است یا نه، می توانید مقاله « آیا می توان با افزایش دفعات شیر دوشی، شیر دام ها را زیاد کرد؟» را مطالعه کرده و پاسخ تمام سوالات خود را در مورد این دستگاه بیابید.
چرا شیر پاستوریزه محبوب تر است؟ با کمک چه دستگاه هایی می توان شیر را پاستوریزه کرد؟
پاستوریزه کردن یکی از بهترین راه های حفظ کیفیت اولیه شیر تازه است. در فرایند پاستوریزاسیون تمام میکروارگانیسم های شیر به خاطر اعمال حرارت زیاد و سپس سرد کردن سریع آن به صورت کامل از بین رفته و مدت زمان سالم باقی ماندن آن به مدت چشمگیری افزایش می یابد. با توجه به اینکه فرایند شیر پاستوریزه هیچ تغییری در طعم، رنگ و بوی مطلوب شیر ایجاد نمی کند، باعث افزایش طول عمر مفید شیر می شود. به همین دلیل پاستوریزه کردن شیر در بین فعالان عرصه تولید مواد لبنی بسیار محبوب و مورد استقبال است. البته پاستوریزه کردن شیر فرایند دقیقی است و برای انجام آن باید تجهیزات لازم را داشته باشید. با کمک دستگاه های پاستوریزاتور و یا حتی پروسس تانک های مرغوب می توانید شیر تازه را پاستوریزه کنید.
مراحل پاستوریزه کردن شیر چگونه انجام می شود؟
جالب است که بدانید در فرایند شیر، می توان به دو روش مختلف آن را پاستوریزه نمود. اگر شما می خواهید در این مورد اطلاعات کامل و دقیقی به دست آورید، می توانید با مطالعه مقاله « پاستوریزاسیون شیر» اطلاعات جالبی در مورد این فرایند به دست آورید. اما در ادامه به صورت مختصر هر دو روش را بررسی می کنیم.
روش اول: پاستوریزاسیون دمای بالا
در این روش پاستوریزه کردن ابتدا به مدت 15 ثانیه دمای شیر را تا 72 درجه سانتیگراد افزایش می دهند. برای انجام این کار شما به دستگاه پاستوریزاتور نیاز دارید. در این شیوه پاستوریزه کردن شیر نباید حتی لحظه ای در معرض هوا قرار گیرد. پس از اینکه شیر به مدت 15 ثانیه در معرض حرارت مداوم قرار گرفت، به سرعت دمای آن را تا 4 درجه سانتی گراد کاهش می دهند.
به این ترتیب تمام باکتری های موجود در شیر از بین می رود. شیری که به این شیوه پاستوریزه شده باشد، در صورتیکه در معرض هوا قرار نگیرد، می توان آن را به مدت طولانی در داخل یخچال با حفظ مواد مغذی به خوبی نگهداری کرد. البته همانطور که گفته شد، برای انجام این فرایند شیر پاستوریزه باید حتماً به دستگاه پاستوریزاتور دسترسی داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه های پاستوریزاتور و روش انجام پاستوریزه می توانید به سراغ دستگاه های پاستوریزه در همین سایت بروید.
روش دوم: پاستوریزه کردن شیر با دمای پایین
در صورتی که به دستگاه پاستوریزاتور دسترسی ندارید ولی همچنان می خواهید شیر خود را پاستوریزه کنید، می توانید شیر را درون پروسس تانک ریخته و به مدت 30 دقیقه آن را تا دمای 63 درجه سانتیگراد حرارت دهید. در این روش پاستوریزه کردن، شیر به مدت طولانی تحت حرارت قرار می گیرد تا تمام میکروارگانیسم های درون آن به صورت کامل از بین برود. ناگفته نماند که شیری که به این روش پاستوریزه می شود، برای تولید ماست یا پنیر بسیار مناسب است.
شیر را چگونه هموژنیزه می کنند؟ شیر هموژنیزه شده چه ویژگی هایی دارد؟
بسیاری از افراد فکر میکند که هموژنیزه کردن شیر باعث می شود طول عمر و ماندگاری آن افزایش یابد. در حالیکه هموژنیزه کردن فرایندی است که باعث همگن سازی شیر می شود. برای انجام فرایند شیر هموژنیزه باید به دستگاه های مخصوص هموژنایزر دسترسی داشت. این دستگاه ها انواع مدل ها را دارا بوده و سیستم کارکرد آنها متفاوت می باشد. هموژنایزرهای گروه صنعتی هیمورا از نوع تحت فشار بوده و در دو مدل تک هد و یا دو هد قابلیت دسترسی دارند. هموژنایزرها با تحت فشار قرار دادن مولکول های چربی شیر، آنها را به ذرات کوچکتر چربی تبدیل می کند.
هموژنایزرها به پمپ های قدرتمندی مجهز شده اند که می تواند شیر یا هر مایع دیگری را با فشار به درون لوله های مخصوص کشیده و سپس شیر را توسط پیستون های رفت و برگشتی تحت فشار قرار می دهند ذرات چربی شیر خرد شود. ناگفته نماند که با دستگاه های هموژنایزر می توان غلظت چربی در داخل شیر را تنظیم کرد.
به این ترتیب ذرات چربی خرد شده در سراسر شیر پخش شده و شیر بافتی یکدست و خامه وار به دست می آورد. هموژنیزه کردن هم چنین باعث می شود طعم شیر مطلوب تر شده و هضم آن آسان تر شود. فرآیند هموژنیزه کردن، فرایند دقیق و پیچیده ای است که فقط با کمک دستگاه های هموژنایزر می توان آن را انجام داد. اگر فکر می کنید نیاز به «معرفی بیشتر و مقایسه هموژنایزرهای تک هد و دو هد» دارید می توانید مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
چرا دستگاه های نگهداری از شیر تازه باید به هم زن مناسب مجهز شده باشد؟
تمام تجهیزاتی که با هدف کمک به فرایند شیر، فرآوری و نگهداری شیر تازه طراحی و تولید شده اند، به یک همزن مناسب که معمولاً از جنس استیل ساخته شده اند، مجهز شده اند. همزن این تجهیزات به آهستگی درون مخزن حرکت کرده و مانع جدا شدن چربی شیر از بافت مایع و به اصطلاح دو فاز شدن آن می شود. اگر این تجهیزات فاقد همزن باشند لیپاز موجود در شیر به ذرات چربی آن حمله کرده و با تغییر دادن چربی های شیر کیفیت آن را تغییر خواهد داد. به همین دلیل بسیار مهم است که دستگاه های نگهداری از شیر تازه به یک همزن مناسب که به آرامی درون مخزن دستگاه حرکت می کند، مجهز باشند.
ناگفته نماند که اگر سرعت حرکت همزن دستگاه بالا باشد و تکان های شدیدی به شیر بدهد، خود این ضربات نیز می تواند باعث آسیب دیدن بافت شیر و جدا شدن چربی از آن شود. به همین دلیل همزن در حفظ کیفیت محصولات لبنی به خصوص شیر نقش مهم با اهمیتی دارد. به همین دلیل پیش از خرید دستگاه های فراوری و یا نگه داری شیر باید به جنس همزن آن، سرعت حرکت آن و حتی ظاهر و طراحی آن دقت کرد.
سخن آخر
شیر از پرمصرف ترین و مفیدترین نوشیدنی های موجود در جهان است. به طوریکه پزشکان استفاده روزانه شیر را برای تمام گروه های سنی توصیه می کنند. به دلیل ارزش غذایی بالایی که شیر دارد همه روزه بر تعداد و میزان مشتریان این ماده غذایی افزوده می شود. از سوی دیگر می توان فراورده های متنوع فراوانی مانند ماست، پنیر، کشک و… را طی فرایند شیر تولید کرد که همگی جزوه مواد غذایی محبوب و پر کاربرد جامعه هستند.
در نتیجه بسیار مهم است که بتوانید شیر را به درستی و به دور از آلودگی ها دوشیده و به صورت بهداشتی به دست مصرف کنندگان یا تولید کنندگان فرآورده های لبنی برسانید. به همین دلیل انواع تجهیزاتی که برای حفظ کیفیت و افزایش طول عمر مفید شیر موثر هستند، تولید و به بازار عرضه می شود. مهندسان گروه صنعتی هیمورا نیز با توجه به استانداردهای روز و معیارهای وزارت بهداشت اقدام به طراحی و تولید انواع دستگاه های پاستوریزاتور و تجهیزات پخت شیر نمودند.
تنوع محصولات در شرکت هیمورا به حدی زیاد است که شما می توانید به راحتی بهترین دستگاهی را که برای کاربری مورد نظر شما مناسب تر است، را انتخاب و تهیه کنید. همچنین کارشناسان برجسته هیمورا همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند، پس اگر سوالی دارید که در این متن پاسخ داده نشده است با ما تماس بگیرید.